AVANS_Jaarverslag

8. COLOFON

1. VOORWOORD

5. AMBITIE

2. ORGANISATIE EN LECTORATEN

JAARVERSLAG ECS 2017

6. KWALITEITSZORG

INHOUDSOPGAVE

9. SAMENWERKINGSPARTNERS

3. REFLECTIE

7. FINANCIËN

4. OUTPUT EN IMPACT

2. ORGANISATIE EN LECTORATEN

> Visie, ambitie, inhoud Middelen, mensen

> Jeugd, gezin en samenleving

> Expertisecentrum

> Leven lang in beweging

> Toelichting indicatoren

> Active ageing

> Lectoraten

> Terugkijken

> Financieel kapitaal

> Evaluatie en reflectie

SNEL NAVIGEREN

> Onderwijs en training

> Zorg rond het levenseinde

> Vermarkten en toepassen

> Menselijk kapitaal

8. CONTACT

> Samenwerking en financiën

> Voorwoord

In dit jaarverslag nemen we u mee langs onze reflectie, ambities, output en impact, kwaliteitszorg, financiële verantwoording. Of zoek contact met ons!

VOORWOORD

Jeroen BorghoutsManager Expertisecentrum Caring Society

De wereld van zorg en welzijn verandert en wij veranderen mee. Zo is de klassieke verhouding tussen hulpverlener en hulpbehoevende verschoven. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en er is sprake van meer participerende zorg. De overheid wil de hulp voor de burger niet langer overnemen, maar ondersteunen en stimuleren. Iedereen is verbonden in een groot netwerk, zij zijn samen redzaam: zorg 3.0.

VOORWOORD

Belangrijke thema’s die aansluiten bij de ambitie van ECS zijn: • Interdisciplinair samenwerken is een must wanneer grenzen vervagen • Het concept van positieve gezondheid; een mooie benadering om gezondheid en ziekte in te steken • Kwetsbare groepen vormen een belangrijke doelgroep van maatschappelijke ondersteuning. • Technologische ontwikkelingen binnen zorg en welzijn.

DIGITAAL JAARVERSLAG 2017

Expertisecentrum Caring Society

Naar gezond samen leven

Jeugd, Gezin en Samenleving

VOORBEELD PROJECTEN

Leven Lang in Beweging

ORGANISATIE EN LECTORATEN

> Verbetering van de toegang tot de jeugdhulp

Klik hier voor de website van het lectoraat

Active Ageing

Organisatie & Lectoraten

Zorg Rond het Levenseinde

JEUGD, GEZIN EN SAMENLEVEN

> Participation of Young Moroccan-Dutch and the Role of Social Workers

JEUGD, GEZIN & SAMENLEVING

Het lectoraat ‘Jeugd, Gezin & Samenleving’ richt zich op de gevolgen van de veranderingen binnen de hulp en zorg voor jeugd. Het richt zich op de rol van professionals in het versterken van de eigen kracht van jeugdigen, gezinnen en hun sociale omgeving. Het lectoraat richt zich op de gevolgen van de veranderingen binnen de hulp en zorg voor jeugd. Het richt zich op de rol van professionals in het versterken van de eigenkracht van jeugdigen, gezinnen en hun sociale omgeving. Tegen de achtergrond vanontwikkelingen als de transitie jeugdzorg en de oprichting van centra voor Jeugd en Gezin en de invoering van Welzijn Nieuwe Stijl.

Jeugd, Gezin & Samenleving

Leven Lang in Beweging

Active Ageing

Zorg Rond hetLevenseinde

LECTORATEN

ORGANISATIE EN LECTORATEN

Jeugd, Gezin &Samenleving

Zorg en welzijn is belangrijk in onze samenleving. We willen gezond opgroeien, goed voor ons zelf kunnen zorgen en een beetje hulp krijgen als dat niet meer gaat. We willen oud worden, maar niet oud zijn en waardig sterven. Het expertisecentrum Caring Society doet onderzoek naar het verbeteren van de kwaliteit van leven van mensen in hun eigen omgeving en in alle fasen van het leven. De wereld van zorg en welzijn verandert. Zo is de klassieke verhouding tussen hulpverlener en hulpbehoevende verschoven. Technologische ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op en er is sprake van meer participerende zorg. De overheid wil de hulp voor de burger niet langer overnemen, maar ondersteunen en stimuleren. Iedereen is verbonden in een groot netwerk, zij zijn samen redzaam: zorg 3.0.

Zorg rond het Levenseinde

> Challenge2move

> Bewegen in de wijk Ruwaard in Oss en Heuvel in Breda

LEVEN LANG IN BEWEGING

> Beweging bij Sociale Studies ’s-Hertogenbosch

Klik hier voor de website van het lectoraat

Het lectoraat Leven Lang in Beweging richt zich op het fysiek, mentaal en sociaal in beweging zijn van mensen en de assets die hierbij een rol spelen. Het lectoraat wil (potentieel) werkenden ondersteunen bij het benutten en versterken van hun eigen kracht om maatschappelijke participatie en kwaliteit van leven te bevorderen in verschillende levensfasen. Het lectoraat stimuleert deze mensen zelf de regie te pakken om fysiek in beweging te komen.

LANG LEVEN IN BEWEGING

Klik hier voor de website van het lectoraat

> Get-lab

ACTIVE AGING

Het lectoraat richt zich op de beleving en ervaring van ouderen om interventies/innovaties te helpen realiseren die aansluiten bij actief en gezond ouder worden. Het lectoraat stelt zich tot doel om interdisciplinair praktijkgericht sociaalwetenschappelijk onderzoek te doen naar de beleving, praktijken en ervaringen van ouderen, naar positieve aantrekkelijke rollen voor ouderen en naar innovaties en interventies die aansluiten bij de (positieve) benadering van het leven die de ouderen zelf hebben. Door hierin inzicht te bieden legt het lectoraat een fundament onder innovaties en interventies die ouderen verleiden tot een gezonde levensstijl.

> Vitale ouderen

> Resourceful ageing

ACTIVE AGEING

> Markering van de palliatieve zorgfase bij mensen met een verstandelijke beperking

Het lectoraat verricht onderzoek naar optimalisering van kwaliteit van leven en sterven bij mensen aan het eind van hun leven. Het doel van het lectoraat is het genereren en toepassen van kennis over levenseindevraagstukken, zodat (aankomende) zorgprofessionals optimaal geëquipeerd zijn om zorg en ondersteuning te bieden aan iedere burger diegeconfronteerd wordt met levenseindevraagstukken. Het gaat hierbij om alle burgers, dus ook burgers die geen vanzelfsprekende toegang hebben tot levenseindezorg, zoals mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek. Het lectoraat treedt hierbij op als verbinder tussen kennis-,onderwijs-, en zorgvertegenwoordigers. Goede levenseindezorg zal uiteindelijk bijdragen aan een solidaire, inclusieve en beschaafde samenleving.

> Autisme en doodswensen

VOORBEELD PROJECTEN

ZORG ROND HET LEVENSEINDE

> Gezamenlijke besluitvorming in de palliatieve zorg

ZORG ROND HET LEVENSEINDE

PROJECT:

VERBETERING VAN DE TOEGANG TOT DE JEUGDHULP

Op 1 januari 2015 is de nieuwe Jeugdwet in werking getreden. Sindsdien zijn gemeenten bestuurlijk en financieel verantwoordelijk voor de toegang tot de vrij toegankelijke en specialistische jeugdhulp. De overheid verwacht zo de eigen kracht van gezinnen te stimuleren en zorg dichterbij te organiseren. Dat moet leiden tot een afname van het gebruik van niet vrij toegankelijke zorg. In West-Brabant willen 4 gemeenten dat gezinnen zelf meer opvoed- en opgroei drempels durven te nemen. Jeugdprofessionals in wijkteams hebben daarom de opdracht om minder specialistische zorg in te zetten. Voor hen is de besluitvorming over passende hulp nieuw, omdat Bureau Jeugdzorg dat voorheen deed. Binnen dit onderzoek zijn dilemma’s geïdentificeerd die professionals tegenkomen in het besluitvormingsproces. Ook zijn belangrijke overwegingen bij de besluitvorming in kaart gebracht gebracht. Op basis hiervan wordt in 2018 een tool ontwikkeld, die professionals ondersteunt bij het maken van keuzes. Het samen met ouders en jeugdigen beslissen vormt hierbinnen een centraal uitgangspunt. Evenals de uitgangspunten van evidence based practice, wat concreet inhoudt dat een goede beslissing altijd is gebaseerd op de laatste kennis, de inschatting van de professionals en de voorkeuren van het gezin. Na uitgebreid testen wordt de tool geïmplementeerd bij de deelnemende gemeenten. Het project duurt 3 jaar en wordt met subsidie van ZonMw uitgevoerd, in samenwerking met het Kennisinstituut Tranzo. Andere betrokken partijen zijn GGD West Brabant, Gemeente Breda, Gemeente Roosendaal, Gemeente Oosterhout, Gemeente Woensdrecht en L.O.C. zeggenschap in zorg.

X SLUITEN

In dit promotieonderzoek stonden jonge Marokkaanse Nederlanders die studeren of hun eerste stappen zetten op de arbeidsmarkt en sociaal werkers die met deze doelgroep werken centraal. We bestudeerden niet alleen het acculturatie proces van jonge Marokkaanse Nederlanders, maar ook hoe sociaal werkers een verschil kunnen maken voor veel Marokkaans-Nederlandse jongeren met een achterstandspositie die te maken hebben met participatieproblemen in de Nederlandse samenleving. Om te begrijpen met welke uitdagingen ze geconfronteerd worden bij hun acculturatieproces en wie of wat positief kan bijdragen aan hun sociale participatie volgens henzelf en sociaal werkers, zijn er vier empirische studies uitgevoerd. De hoofdconclusie van de onderzoeksbevindingen luidt dat sociale hulpbronnen een enorme impact hebben op acculturatie uitkomsten en wel op drie verschillende niveaus: klimaat, kapitaal en competentie (ook wel bekend als de Triple C resources waarbij de drie C’s staan voor Climate, Capital en Competence). Deze zijn gerelateerd aan hun migratie, sociale achtergronden en dubbele oriëntatie, en de wijze waarop ze omgaan met hun identiteitsvraagstukken en problemen in de participatie. Daarnaast is een gebrek aan positieve hulpbronnen onder de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap negatief voor hun participatiegraad in de Nederlandse samenleving. Vandaar dat sociaal werkers die werken met jonge Marokkaanse Nederlanders en willen bijdragen aan hun succesvolle participatie zich bewust moeten zijn hoe ze kunnen helpen bij het voorkomen van de risicofactoren, waarmee deze jongeren dagelijks geconfronteerd worden, en het positief bevorderen van factoren die leiden tot succesvolle participatie in de Nederlandse gemeenschap. De beste interventie van sociaal werkers is het versterken van de sociale hulpbronnen van jonge Marokkaanse Nederlanders in nauwe samenwerking met verschillende belanghebbenden, zoals beleidsmakers, leden van de Marokkaans-Nederlandse gemeenschap, scholen en werkgevers.

PARTICIPATION OF YOUNG MOROCCAN-DUTCH AND THE ROLE OF SOCIAL WORKERS

Binnen achterstandswijken komt veel ongezond gedrag voor. Uitgevoerde interventies in deze wijken, lijken hierop geen effect te hebben. Mogelijke reden is dat deze focussen op wat er niet goed gaat (deficit benadering). Door de asset-benadering te kiezen met de focus op wat er goed gaat, komen we achter de belevingswereld van bewoners om vervolgens hierop aan te sluiten en bewoners zelf op basis van de assets activiteiten te laten ontwikkelen. Het lectoraat bestudeerd hoe de assets-benadering de gezondheidsbeleving van wijkbewoners van Ruwaard en Heuvel beïnvloedt en wat de maatschappelijke waarde daarvan is. Hierbij brengen we met de Triple-I methode de belevingswereld van enerzijds de wijkbewoners en anderzijds de hulpverleners in beeld en stimuleren we groepjes bewoners te starten met activiteiten. Met de 42-item vragenlijst van iPH en bijbehorende interviews wordt de gezondheid(sbeleving) van de bewoners gedurende 2 jaar in beeld gebracht en onderzocht wat ze zelf zien als vernieuwing of verandering gedurende die periode. Ook hulpverleners worden geïnterviewd over hoe ze de assets-benadering hebben toegepast en wat dat met hun handelen heeft gedaan. Op deze manier krijgen we inzicht in effectieve elementen om wijkbewoners in beweging te brengen en hun gevoel van eigen regie en gezondheidsbeleving te verhogen.

BEWEGEN IN DE WIJK RUWAARD IN OSS EN HEUVEL IN BREDA

Een van de grote maatschappelijke uitdagingen is het bevorderen van gezond en actief ouder worden waarbij iedereen gelijke kansen heeft. Aansluitend op de definitie van Positieve Gezondheid (Huber, 2016) staat eigen rol van de mensen bij het optimaliseren en behouden van een goede gezondheid centraal. Uitgangspunt is dat iedereen dat ook kan of de mogelijkheden heeft dat te leren. Moderne ICT helpt mensen bij deze mogelijkheid om meer regie over de eigen gezondheid te verkrijgen. De markt voor gezondheidsapps en draagbare gezondheidsmeters (wearables) brengt veel beloften met zich mee, maar de effectiviteit van deze meters op intrinsieke motivatie tot duurzaam gezond gedrag ontbreekt. Om meer inzicht te krijgen in hoe wearables in combinatie met een digitaal dataplatform ervaren wordt en gedrag en leefstijl beïnvloedt. Hiervoor hebben 60 medewerkers van Academie voor Gezondheidszorg gedurende een jaar een wearable gekregen en hebben meegedaan in diverse challenges. Bij hen is gedurende dat jaar op vier momenten een korte online enquête op actieve leefstijl en gebruik van het platform afgenomen. Met een aantal deelnemers zijn ook semi-gestructureerde interviews gehouden. Daarnaast zijn de data in het platform verzameld om te checken of de zelf gerapporteerde gegevens overeenkomen met de objectieve data. In 2018 worden de resultaten geanalyseerd.

CHALLENGE2MOVE

Zoals het nieuwe gezondheidsconcept van Huber (2016) laat zien heeft het welzijn van mensen te maken met zowel de fysieke als de mentale gezondheid. Studenten Social Work worden opgeleid om onder andere mensen die voor fysieke en mentale uitdagingen in hun leven in de maatschappij te activeren en kunnen een bijdrage leveren aan het ontwikkelen van gezondheid van mensen. Om mensen hiervoor op te leiden, is het van belang dat ook de docenten Social Work dit gedachtegoed uit kunnen dragen. De vraag die opkomt is hoe het staat met de beleving rond (positieve) gezondheid van toekomstige sociaal professionals en hun docenten? Met dit onderzoek beogen we hierop zicht te krijgen en in het verlengde daarvan in hoeverre gezondheid en bewegen binnen de academie in het curriculum en in het handelen van docenten terug kunnen komen. Het onderzoek bestond uit literatuuronderzoek, enquêtes en groepsinterviews door middel van de Triple-I methode. In het kader van het onderzoek werden eveneens activity trackers en activerende werkvormen worden ingezet.In de eerste helft van 2018 worden de resultaten verwerkt tot aanbevelingen voor het onderwijs binnen ASH. Vervolgens zullen deze aanbevelingen worden vertaald naar onderwijsmodule(s) en mogelijk een toolkit met werkvormen of een specifieke beweeg-methodiek.

BEWEGING BIJ DE SOCIALE STUDIES ’S-HERTOGENBOSCH

Gezamenlijke Besluitvorming (GB) is een belangrijk instrument in de gezondheidszorg en sociale ondersteuning. In de palliatieve zorg wordt het echter weinig ingezet. Binnen dit project wordt GB geïmplementeerd en geëvalueerd in de ouderenzorg (Van Neynsel) en in de afdeling Interne Oncologie van het ziekenhuis (Jeroen Bosch Ziekenhuis). Resultaten worden verwacht richting 2019.

GEZAMENLIJKE BESLUITVORMING IN DE PALLIATIEVE ZORG

Markering van de palliatieve zorgfase bij mensen met een verstandelijke beperking is moeilijk. Binnen dit project wordt een protocol voor tijdige markering van de palliatieve zorgfase geïmplementeerd bij stichting Prisma. Ieder onderdeel van de implementatie wordt o.a. met studentenprojecten geëvalueerd. Resultaten worden verwacht richting 2019.

MARKERING VAN DE PALLIATIEVE ZORGFASE BIJ MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING

Resourceful Ageing is een project van het Lectoraat Active Ageing met onze partners aan de TU Delft, TU Eindhoven, Philips, Stichting Kien en The Incredible Machine. In de wereld van innovaties voor ouderen is het gebruikelijk om op zoek te gaan naar een ‘need’ die ouderen zouden hebben. Vervolgens wordt op basis van deze need een technologie ontwikkelt die in de regel niet al te best aansluit bij de belevingswereld van de oudere. Vaak wordt een technologie door de ouderen gezien als stigmatiserend of (nog) niet nodig. In het resourceful ageing project gaan we niet uit van problemen of noden, maar bestuderen we de technische capaciteit, creativiteit en vindingrijkheid van ouderen als inspiratie voor ontwerp. Namens Avans hebben we het ethnografische deel van dit project verzorgd door middel van veldwerk bij een aantal huishoudens in de regio Delft. Dit heeft geleid tot heel mooi empirisch materiaal waarmee we academisch gaan publiceren, die we verwerken in het onderwijs (o.a. bij de opleiding Mens & Techniek) en waarmee we onze design partners voeden. De succesvolle samenwerking tussen sociale wetenschappen en designers/technici heeft onder andere ertoe geleid dat we op de Dutch Design Week uitgekozen zijn voor een lezing en het demonstreren van onze eerste prototypes.

RESOURCEFUL AGEING

GET-LAB

Het GET-Lab is in 2017 alweer 2 jaar open. In 2017 hebben honderden professionals van onze werkveld partners, burgers en studenten kennis gemaakt met zorgtechnologie in ons GET-Lab en hebben ze geleerd van de ervaringen met zorgtechnologie die wij de afgelopen jaren verzameld hebben. In 2018 gaan we daar gestaag mee verder en richten we ons tevens op de valorisatie van het lab in het onderwijs en de versterking van techniek binnen de Academie voor Gezondheidszorg in het algemeen.

Bekijk hier het filmpje

Een bekend probleem dat zowel speelt in de wereld van de gerontologie, als het ontwerp van technologieën voor ouderen als in de maatschappelijke omgang met ouderen is dat ouderen veel te veel benaderd worden vanuit de problemen die ze zouden hebben en het probleem dat ze collectief zouden vormen voor de maatschappij. Als we ouderen alleen bekijken door de lens van afhankelijkheid, ziekte en gebrek dan leidt dat ons tot een zeer beperkt beeld van ouderen. Enkele jaren geleden zijn we het project Vitale Ouderen gestart in samenwerking met. prof. Luijkx van de Universiteit van Tilburg, departement Tranzo, waarin we ouderen die zichzelf zien als vitaal vragen hoe zij ervoor zorgen dat ze vitaal blijven. In 2017 is de dataverzameling afgerond. In totaal is er een gevarieerd gezelschap van 40 ouderen (75+) gesproken.

VITALE OUDEREN

Reflectie

Het expertisecentrum heeft een relevant en actueel onderzoeksprofiel. De gekozen lectoraten sluiten goed aan bij de huidige ontwikkelingen binnen de zorg en welzijn zoals: veranderingen binnen de jeugdzorg, participatie vraagstukken, positieve gezondheidsbenadering, toenemende aandacht voor de rol van ouderen binnen de maatschappij en de discussie over levenseinde vraagstukken. Doordat de 4 lectoraten de gehele levenscyclus dekken is er op de randen op natuurlijke wijze overlap, waardoor de lectoren elkaar makkelijk vinden en samenwerken op (onderzoeks)thema’s.

MEER

Expertisecentrum

Lectoraten

Expertisecentrum

REFLECTIE

AUTISME EN DOODSWENSEN

Doodswensen en daarmee samenhangend lijden komt relatief vaak voor bij mensen met autisme. Er is meer inzicht nodig in de zorgbehoeften van mensen met autisme en doodswensen. We ontwierpen samen met MEE West-Brabant een onderzoek waarin mensen met autisme en een doodswens geïnterviewd worden. In de interviews worden vragen gesteld over de aard, het ontstaan en het weer op de achtergrond raken van de doodswens. We hebben mensen met autisme getraind in het afnemen van de interviews. Tot nu toe blijken de interviews haalbaar en de informatie zeer bruikbaar.

In 2017 is er door het ECS weer een mooie bijdrage geleverd aan het onderwijs, onderzoek en verbetering van het praktijkveld. De verbinding met de opleidingen krijgt steeds meer vorm, het geen blijkt uit de meer dan 150 bijdrages aan de actualisering van de curricula in de vorm van wokshops, colleges, afstudeeronderzoeken en minoren. Er zijn mooie voorbeelden van de verbinding met het onderwijs, maar dit is nog niet overal geborgd. Dit vergt ook in 2018 een nog intensievere samenwerking met het onderwijs.Het praktijkveld is in 2017 intensief geschoold op het vlak van zorgtechnologie en met de komst van het Lectoraat Zorg rond het levenseinde, werd meerdere malen een bijdrage geleverd aan de maatschappelijke discussie rondom dit thema. De samenwerking tussen de lectoraten vond, net als in voorgaande jaren, voornamelijk plaats binnen het project ‘werkplaats sociaal domein’.Het lectoraat Jeugd, Gezin & Samenleving heeft, door vertrek van de lector, grotendeels stil gelegen. Lopende projecten zijn opgevangen door nieuwe projectleiders en promovendi zijn ondergebracht bij andere lectoren en hoogleraren.

EXPERTISECENTRUM

> Leven lang in beweging

> Zorg rond het levenseinde

> Jeugd, gezin & samenleving

> Active ageing

LECTORATEN

De 4 lectoraten binnen het ECS zitten alle 4 in een verschillende fase. De lectoraten Active Ageing en Leven Lang in Beweging zijn ongeveer op de helft van hun looptijd. Het lectoraat Zorg Rond het Levenseinde is recent gestart. Jeugd, Gezin en Samenleving is ruim over de helft en is een jaar zonder lector geweest. Dit lectoraat heeft per 1 januari 2018 een doorstart gemaakt met een nieuwe lector en een aangepast onderzoeksthema.

LECTORAAT

De huidige focus van het lectoraat Jeugd, Gezin & Samenleving ligt op het ondersteunen van professionals bij het benutten en versterken van eigen kracht van jeugdigen, gezinnen en hun sociale omgeving. Dit thema is gezien de (beoogde) transformaties in de (jeugd)zorg ook de komende jaren nog actueel. Op basis van gesprekken met de Academie voor Gezondheidszorg, Academie voor Sociale Studies Breda en ‘s-Hertogenbosch, kenniskringleden, externe partners, lopende projecten binnen het huidige lectoraat en de beschikbare literatuur laat de richting van het nieuwe lectoraat Jeugd zich voorlopig clusteren op een drietal thema’s: 1. Preventieve zorg voor jeugd; 2. Interprofessionele samenwerking in zorg, welzijn en onderwijs; 3. Professionele besluitvorming. Het is aan de nieuwe lector hierop definitieve thema’s en onderzoekslijnen vast te stellen.

Het lectoraat is op volle stoom. En dat is te merken aan de vele vragen uit onderwijs en beroepspraktijk die ons inmiddels bereiken. Een mooie en kundige groep mensen heeft afgelopen jaar hard gewerkt om deze vragen op te pakken. In 2017 heeft het lectoraat serieus werk gemaakt van het thema Positieve Gezondheid en het streven om een ‘Gezond HBO’ te worden. Naast het met Machteld Huber starten van een koplopersgroep onderwijs binnen instituut Positieve Gezondheid (iPH) is aangesloten bij de beweging ‘Gezond HBO’. In 2018 gaan we op dit gebied de samenwerking met andere hogescholen verder aan om Avans mogelijk tot eerste ‘Positief Gezonde HBO’ te maken. Afgelopen jaar is nadrukkelijk de aansluiting bij het onderwijs gezocht. In het kader van deskundigheidsbevordering is voor docenten een cursus kwalitatief onderzoek georganiseerd. Daarnaast heeft het lectoraat met een kwalitatief onderzoek gekeken hoe lectoraten en onderwijs beter op elkaar zouden kunnen aansluiten. In 2018 worden de resultaten van het kwalitatief onderzoek bekend en zullen op basis hiervan activiteiten worden opgestart. In 2017 is een leergemeenschap bij ASH ingericht, multidisciplinair onderwijs gegeven bij Fysiotherapie, opdrachtgever geweest binnen de opleidingen Mens & Techniek en Technische Bedrijfskunde en hebben meer dan 20 studenten hun afstudeeronderzoek binnen het lectoraat gedaan.

LEVEN LANG IN BEWEGING

Het lectoraat Active Ageing is medio 2013 gestart met een beoogde duur van 8 jaar. In 2017 waren we dus halverwege: tijd om eens met elkaar te evalueren. Het lectoraat Active Ageing heeft zich tot doel gesteld om interdisciplinair praktijkgericht sociaal wetenschappelijk onderzoek te doen naar de beleving, praktijken en ervaringen van ouderen. Onderzoek naar innovaties en interventies die aansluiten bij de (positieve) benadering van het leven die de ouderen zelf hebben om hiermee innovaties en interventies voor ouderen te verbeteren. Deze focus is onverminderd van belang. De maatschappelijke problemen rondom ouderen manifesteren zich steeds duidelijker en de roep om technologische en sociale oplossingen die praktische toepasbaar zijn in de levens van ouderen wordt ook steeds groter. Ook het besef dat het onderwijs sterker moeten inzetten op ouderen behoeft intussen weinig uitleg meer. Het lectoraat gaat daarmee door op de ingezette koers en brengt enkele accentverschillen aan die passen bij het tweede deel van de lectoraatsperiode. We willen bijvoorbeeld meer gaan oogsten. De afgelopen jaren zijn een flink aantal grote projecten opgezet en daarvan willen we nog meer dan voorheen de vruchten gaan plukken. Niet in het minste moeten we deze resultaten verder gaan borgen in het onderwijs waarin we ruime aandacht voor ouderen en technologie willen hebben. Als laatste willen we de resultaten die we boeken zichtbaarder maken voor iedereen binnen en buiten Avans.

Het jaar 2017 is met een gevoel van optimisme afgesloten. De confrontatie tussen de ideeën en ambities van de betrokkenen leidde tot de vorming van een lectoraat met goede binding met de zorgpraktijk en het onderwijs. Tegelijkertijd zijn de doelstellingen van het Expertisecentrum Caring Society duidelijk herkenbaar. Alhoewel de inhoudelijke lijnen binnen het lectoraat nu duidelijk zijn, wordt er binnen de kenniskring voortdurend gezocht naar meerwaarde. De kenniskring van het lectoraat is nu gevormd en er zijn leden in de eerste en tweede ‘schil’ (kenniskringleden die niet vrijgemaakt zijn voor onderzoek) die ieder een onderwerp hebben opgepakt binnen het thema. De thema’s hebben sterke raakvlakken met maatschappelijke processen, wat zichtbaar is aan de samenwerking die gerealiseerd is met verschillende zorg- en kennisorganisaties. Ook is er nadrukkelijk contact gezocht met burgers rond maatschappelijke levenseindethema’s. Discussies met burgers die knelpunten ervaren op gebied van het levenseinde door dementie, ouderdom, autisme en verstandelijke beperking hebben inzichten opgeleverd voor onderzoek en onderwijs. Verschillende burgers en maatschappelijke partijen meldden zich om bij te dragen aan de thema’s van het lectoraat. Er is een duidelijke relatie met het onderwijs. Het lectoraat is nu verbonden aan de minor Palliatieve Zorg, waarmee een directe lijn van kennis naar onderwijs geborgd is. Leden van het lectoraat geven binnen de minor en in ander onderwijs specialistische gastlessen. Ook melden zich studenten bij het lectoraat, waarop binnen het lectoraat opdrachten voor afstudeeronderzoeken worden geformuleerd.

Impact

Voor 2017 zijn met elk van de lectoraten concrete afspraken gemaakt over te behalen resultaten. Hierbij een overzicht in woord en beeld. De behaalde resultaten voor 2017 en de indicatoren zijn uitgesplitst naar 3 gebieden: • Beroepspraktijk en de samenleving. • Onderwijs en professionalisering. • Kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein.

Indicatoren

Input

OUTPUT & IMPACT

Indicatoren

OUTPUT & IMPACT

Output & impact

Evaluatie en reflectie

TOELICHTING INDICATOREN

INDICATOREN

Om te meten of onze doelstellingen worden behaald hebben we indicatoren vastgesteld.Op het vlak van erkenning heeft het College van Bestuur van Avans Hogeschool 5 verplichte indicatoren vastgesteld, passend bij de ambities van Avans. Aan alle expertisecentra is vervolgens gevraagd om zelf indicatoren voor gebruik op te stellen, die passen bij het expertisecentrum. Deze indicatoren zijn besproken en vastgesteld door de lectoren en de stuurgroep van ECS. Indicatoren voor erkenning in onderwijs is reguliere verantwoording in de academies. Alle indicatoren samen zeggen zowel iets over het gebruik van de producten in onderwijs, beroepspraktijk en kennisdomein als wel over de erkenning van die producten door de gebruikers.

> Onderwijs en professionalisering

Impact

CATEGORIEËN

> Kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein

> Beroepspraktijk en de samenleving

In het project ‘Werkplaats Sociaal Domein’ werken de lectoraten samen met veel verschillende werkveld partners aan een groot aantal projecten op het vlak van maatschappelijke ondersteuning, jeugd en participatie binnen het sociale domein. In 2017 betrof het een tiental projecten. Zo loopt binnen de gemeente Oss een project Proeftuin Ruwaard. De wijk Ruwaard is een achterstandswijk met onder andere een oververtegenwoordiging van kwetsbare mensen van over het algemeen laag sociaal economische klasse (lage SES). Door de asset-benadering te kiezen is achterhaald wat een wijk beweegt en hoe bij deze belevingswereld aangesloten kan worden om de bewoners zelf, op basis van hun assets, activiteiten te laten ontwikkelen. In het hospice Balade in Waalwijk wordt specialistische palliatieve zorg geboden aan kwetsbare groepen: mensen met een verstandelijke beperking, niet-aangeboren hersenletsel, psychiatrische problematiek, dementie en dak- en thuisloze mensen. In dit project wordt bepaald wat ‘goede zorg’ inhoudt voor deze mensen, o.a. door participerende observatie.

WERKPLAATS SOCIAAL DOMEIN

BLAUWE ZONES

Eén van de docent-onderzoekers heeft zich de laatste jaren gespecialiseerd in het thema ‘blauwe zones’. De Blauwe Zones betreffen 5 gebieden in de wereld waar de gezonde levensverwachting aanzienlijk hoger ligt dan in Nederland. Alleen al in 2017 heeft dit geleid tot meer dan 20 succesvolle presentaties en inspiratiesessies over de Blauwe Zones op congressen, maar ook gemeenten, GGD’s, zorgorganisaties, bedrijven, radio en ouderenverenigingen. Gefascineerd door het feit dat we meer dan 80% van ons gezondheidsbudget gebruiken in de laatste 2 jaar van ons leven, werkt 1 van onze docentonderzoekers momenteel aan een boek met als werktitel ‘Live longer, die faster’.

Op 27 juni 2017 stond er een mooi artikel in dagblad Trouw getiteld: ‘Welk einde is gepast voor mijn demente moeder?’. Een herkenbaar verhaal voor veel mensen met ouders in deze situatie. In het interview gaat de lector Zorg Rond het Levenseinde in gesprek met de directeur van de academie voor gezondheidszorg van Avans. Later volgde ook nog een Radio 1 interview en een open college met ruim 200 bezoekers. Beide zijn mooie voorbeelden van een bijdrage aan de maatschappelijke discussie rondom een actueel thema.

INTERVIEW DAGBLAD TROUW

ACTUALISERING CURRICULUM MET HET OOG OP ONTWIKKELING IN WERKVELD EN KENNISDOMEIN

De lectoren zijn het afgelopen jaar betrokken geweest als critical friend en adviseur bij het doorontwikkelen van (het beleid van) het onderwijsprogramma van AGZ, ASB en ASH. Een een-op-een effect is niet aan te geven, maar het feit dat de lectoraten worden uitgenodigd hieraan deel te nemen is te beschouwen als een teken van erkenning.

ONTWIKKELING VAN GEZONDHEID EN TECHNOLOGIE LAB (GET-LAB)

Het Gezondheid En Technologie lab (GET-lab) is ontwikkeld door het lectoraat Active Ageing als een plek waar onderwijs, onderzoek en het werkveld samenkomen. Student en docent van de academie voor gezondheidszorg en academies voor sociale studies Breda en Den Bosch hebben toegang tot het GET-lab en tot de producten van het GET-lab. Binnen de verschillende opleidingen worden technologieën ingezet vanuit het GET-Lab. Maar er worden ook onderzoeken en afstudeerstages gedaan met technologieën vanuit het GET-Lab. In 2017 hebben diverse partners uit de praktijk een bijdrage geleverd aan de invulling van het lab. Zorgorganisaties als Thebe en Surplus en onderwijsorganisaties zoals het Vitalis College en Avans Plus zijn ingegaan op vragen over ontwikkelingen in de toekomst. Medewerkers van deze organisaties hebben hun bijgespijkerd in de aangeboden workshops.

6 studenten van de opleiding Communication & Multimedia Design hebben in opdracht van het lectoraat Leven Lang in Beweging het bordspel Positieve Gezondheid ontworpen. Het spel is gebaseerd op het concept Positieve Gezondheid van Machteld Huber. In haar onderzoek ontdekte Huber dat mensen met ervaring met ziekte vinden dat gezondheid te maken heeft met alle levensgebieden. Die brede visie op gezondheid met 6 pijlers heet Positieve Gezondheid. Het spel laat studenten en professionals in de gezondheidszorg kennismaken met het begrip Positieve Gezondheid. Het zet deelnemers aan het denken over het thema en de opzet van het spel lokt groepsdiscussies uit. Inmiddels wordt het spel gebruikt in diverse les situaties.

HET AVANS-BORDSPEL POSITIEVE GEZONDHEID

BIJDRAGEN AAN DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING DOCENTEN

Vanuit de verschillende lectoraten wordt een bijdrage geleverd aan de deskundigheidsbevordering van collega’s. In totaal is dit in 2017 zo’n 21 keer gebeurd.

Vanuit het Expertisecentrum zijn in 2017 zo’n 13 presentaties gegeven en posters gepresenteerd op nationale en internationale congressen. Wat de directe impact op het kennisdomein is, is moeilijk te meten. Afhankelijk van de fase van het onderzoek is de impact op het kennisdomein waarschijnlijk kleiner of groter.

PRESENTATIES

Promovendi In 2017 waren er 7 promovendi verbonden aan het Expertisecentrum, waarvan de 1e in 2018 zal promoveren vanuit het lectoraat JGS, op de impact van de identiteit van Marokkaans-Nederlandse jongeren op hun communicatie en participatie. Een 2e docent-onderzoeker (lectoraat AA) promoveert aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Ze verrichtte onderzoek naar beweging bij patiënten die revalideren van een beroerte in verpleeghuizen. Vanuit het lectoraat LLB promoveert een docent-onderzoeker op prognostische factoren van patiënten met schouderklachten in de fysiotherapiepraktijk.

PROMOVENDI

Terugkijkend op 2017 mogen we met elkaar concluderen dat het Expertisecentrum resultaten laat zien op alle 3 de domeinen. We mogen tevreden zijn met wat we het afgelopen jaar met elkaar bereikt hebben. De onderzoekers hebben zich intern en extern gepresenteerd en geprofileerd via publicaties en presentaties. Het Expertisecentrum heeft bijgedragen aan de professionalisering van de onderzoekers.Alles bij elkaar tellend schatten we dat we in 2017 meer dan 4500 mensen bereikt hebben met de verschillende thema’s van het ECS. In dit aantal zitten studenten (afstudeeropdrachten, colleges, minoren e.d.), werkveld (inspiratiesessie, veldbijeenkomsten, workshops e.d.) en wetenschap (presentaties op congressen).Kijken we kritisch naar onze eigen indicatoren, dan zijn we overall zeer tevreden over het behalen van de normen. Er zit een stijgende lijn in het aantal aantoonbare elementen in het curriculum van de aangesloten opleidingen en het aantal studenten dat heeft geparticipeerd is ruim behaald. Ook de scores uit de Nationale studenten enquête laten zien dat studenten meer dan tevreden zijn over thema’s als: Het aanleren van een kritische houding, probleemoplossend vermogen, analytisch denken of het doen van praktijkgericht onderzoek.

EVALUATIE EN REFLECTIE

INPUT

Output

AMBITIE

Samenwerking en financiën

PROJECTEN

Ambitie

Onderwijs en training

AMBITIE

Vermarkten en toepassen

Het Expertisecentrum Caring Society ondersteunt de beroepspraktijk en het onderwijs door praktijkgericht onderzoek binnen zorg en welzijn. Hiermee dragen we bij aan state-of-the-art curricula en het handelingsbekwaam maken van de (toekomstige) professionals. Het onderzoek richt zich op alle fases van het leven van de burger in zijn eigen context waarbij het concept van positieve gezondheid de leidraad is. Het expertisecentrum doet dit alles in samenwerking met het werkveld in de regio, de overheid, andere kennisinstellingen en academies van Avans Hogeschool. Hoewel er de komende jaren geen reden is voor een grote wijziging van de koers, biedt bijvoorbeeld het concept van positieve gezondheid nieuwe aangrijpingspunten. Ook vormen kwetsbare groepen een belangrijke doelgroep en is sociale technologie niet meer weg te denken. Daarnaast is de verwachting dat het aantal mensen met dementie sterk gaat toenemen. Ook hier wil het Expertisecentrum de komende jaren meer onderzoek naar gaan doen.

Samenwerking en financiën

Bekijk het valorisatiewiel

Het Expertisecentrum Caring Society ondersteunt de beroepspraktijk en het onderwijs door praktijkgericht onderzoek binnen zorg en welzijn. Hiermee dragen we bij aan state-of-the-art curricula en het handelingsbekwaam maken van de (toekomstige) professionals.Het onderzoek richt zich op alle fases van het leven van de burger in zijn eigen context waarbij het concept van positieve gezondheid de leidraad is.Het expertisecentrum doet dit alles in samenwerking met het werkveld in de regio, de overheid, andere kennisinstellingen en academies van Avans Hogeschool.Hoewel er de komende jaren geen reden is voor een grote wijziging van de koers, biedt bijvoorbeeld het concept van positieve gezondheid nieuwe aangrijpingspunten. Ook vormen kwetsbare groepen een belangrijke doelgroep en is sociale technologie niet meer weg te denken. Daarnaast is de verwachting dat het aantal mensen met dementie sterk gaat toenemen. Ook hier wil het Expertisecentrum de komende jaren meer onderzoek naar gaan doen.

Vermarkten en toepassen

Het concept van positieve gezondheid wordt door de meeste onderschreven als een mooie benadering om gezondheid en ziekte in te steken. Omdat mensen gevraagd wordt wat zij zélf het liefst willen veranderen sluit het prima aan bij ECS thema’s als zelfredzaamheid, eigen regie en blauwe zones. Het concept van positieve gezondheid is nog jong, waardoor er nog veel (onderzoeks)vragen zijn over bijvoorbeeld de betekenis van de 6 dimensies of onderliggende meetinstrumenten om het concept te kunnen objectiveren. Het zwaartepunt van het onderzoek zal hierdoor meer focussen op gezond zijn en gezond blijven en het bijbehorende gedrag, dan op ziekte en zorg. Kwetsbare groepen vormen een belangrijke doelgroep van maatschappelijke ondersteuning. Het gaat om mensen voor wie deelnemen aan de samenleving niet vanzelfsprekend is, zoals: burgers die digitaal niet meekomen, kwetsbare ouderen en burgers die geen vanzelfsprekende toegang hebben tot bijvoorbeeld levenseindezorg, zoals mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek.

De technische ontwikkelingen in zorg en welzijn gaan snel en hebben een exponentieel karakter. Dit thema is niet meer weg te denken uit de maatschappij, toepassingen op allerlei gebieden zijn reeds ontwikkeld (bv. domotica, robotica, blended hulpverlening met ICT toepassingen, Virtual Reality etc). Deze technologieën haken in op maatschappelijke trends als een ouder wordende bevolking, de transitie van de verzorgingsstaat naar participatie-samenleving en digitalisering van de maatschappij. Hierbij is de technologie altijd ondersteunend en niet leidend. Er zijn mogelijkheden maar er is ook ruimte voor scepsis. Voor ECS liggen er kansen in bijvoorbeeld de digitale opvoedingsondersteuning, gaming, wearebles om beweeggedrag te tracken, domotica in de zorg rond het levenseinde of om ouderen veilig thuis te laten wonen. Nederland telt op dit moment circa 260.000 mensen met dementie. Zo’n 75% daarvan is gediagnosticeerd als de Ziekte van Alzheimer. Volgens het RIVM zal dementie in 2030 de belangrijkste doodsoorzaak zijn. De verwachting is dat in 2040 het aantal mensen met dementie rond de 500.000 zal liggen.

Onderwijs en training

ONDERWIJS EN TRAINING

> Nascholing

> Onderwijs

> Onderzoek

De driver Onderwijs en Training is voor ECS heel belangrijk. De focus ligt op onderwijs, onderzoek en nascholing. Op ondernemerschap zetten we niet in.

ONDERZOEK

Voor het ECS ligt de kern van de activiteiten en ambitie in deze categorie. Het expertisecentrum voert praktijkgericht onderzoek uit met regionale partners en verspreidt deze kennis door publicaties en een bijdrage aan congressen. Intern lopen momenteel 7 promotietrajecten en is er binnen de kenniskringen aandacht voor deskundigheidsbevordering van docenten.Hier sluiten realisatie en ambitie goed op elkaar aan.

Nascholing vindt intern plaats door scholing van kenniskringleden en andere docenten in de vorm van trainingen en colleges. In 2 lectoraten zit een kenniskringlid uit een externe organisatie. Een aantal projecten heeft het actieonderzoek als onderzoeksdesign, waardoor supervisie en coaching van externe partners op de werkplek plaatsvindt. In het GET-lab zijn in 2017 250 externe professionals geschoold op het vlak van gezondheidstechnologie. Daarnaast bieden de lectoren regelmatig workshops aan om de vaardigheden van docent-onderzoekers aan te scherpen.Het ECS is redelijk actief in het scholen van partners. Mogelijk kan de relatie met alumni wat sterker worden aangezet.

NASCHOLING

> Publicaties

CATEGORIËN

VERMARKTEN EN TOEPASSEN

De economische categorieën werkgelegenheid en start-ups liggen niet in het primaire aandachtsgebied van het ECS. Hierop zijn weinig tot geen activiteiten en ambities te zien.

> Gebruik

VERMARKTEN EN TOEPASSEN

De gebruiks-en publicatie categorieën overlappen met eerdere drivers en categorieën: het ECS draagt via het doen van praktijkgericht onderzoek en via het dissemineren van kennis bij aan de behoeften vanuit beroepspraktijk en onderwijs.

GEBRUIK

PUBLICATIES

Deze categorie scoort hoog, omdat dit 1 van de 3 aandachtsgebieden van het praktijkgericht onderzoek is. Publiceren is een van de mogelijkheden om bij te dragen aan de opbouw van de body-of-knowledge binnen het domein zorg en welzijn. Dit gebeurt via (peer reviewed) publicaties, maar ook via columns en opiniestukken in dagbladen.

De driver Samenwerking & Financiën zijn een belangrijk aandachtsgebied van het ECS. Steeds meer opdrachten en inkomsten komen uit het werkveld. In hoofdstuk 9 staan onze partners vermeld.

SAMENWERKEN EN FINANCIËN

> Externe relaties

SAMENWERKEN EN FINANCIËN

> Inkomsten

> Opdrachten

> Contracten

Binnen het ECS vinden we een mix aan inkomstenbronnen. Naast reguliere O&O gelden zijn er onder andere inkomsten vanuit VWS subsidie, externe partners, ZonMw, Europees geld en in kind bijdragen vanuit samenwerkingspartners. Hoewel er momenteel geen financiële doelstelling per lectoraat is afgesproken, bedraagt de 2e en 3e geldstroom ongeveer 26% van de totale begroting. Bij de lectoren bestaat steeds meer de neiging om te starten vanuit een inhoudelijk idee om daar vervolgens partners bij te betrekken. De verhouding in geldstromen voelt voor de lectoren als ‘in balans’.

INKOMSTEN

CONTRACTEN

Er is een toenemende vraag naar kennis en onderzoek vanuit externe organisaties.De opdrachten van onze externe relaties bieden onze studenten voldoende praktijkgerichte onderzoeksopdrachten.De uitwerking van onze opdrachten zijn eerder in de vorm van onderzoek dan op consultancy basis en past bij de missie.

Het ECS heeft een netwerk waarin duurzame relaties zijn opgebouwd met een groot aantal externe partijen, maar er zijn ook een aanzienlijk aantal projecten waarin kortdurende, eenmalige samenwerking aan de orde is. Bij de externe samenwerkingspartners gaat het enerzijds om kennisinstellingen zoals universiteiten, onderzoeksinstituten en andere hogescholen. Zo lopen er verschillende projecten en promoties met TRANZO (Universiteit van Tilburg) en Radboudumc. Maar er zijn ook projecten op het snijvlak met techniek, zoals Resourceful Ageing (Lectoraat Active Ageing) met onze partners aan de TU Delft en TU Eindhoven en Philips.

EXTERNE RELATIES

Ook de opdrachten zijn voornamelijk afkomstig van non-profit organisaties uit zorg en welzijn. Het ECS heeft een internationale oriëntatie onder andere met het CASO project en een samenwerking met de universiteit van Lancaster.Het vinden van opdrachten lijkt makkelijk te verlopen.

OPDRACHTEN

Om alle activiteiten en projecten uit te voeren is er financieel en menselijk kapitaal nodig. Financieel en menselijk kapitaal zijn beide noodzakelijk om onze doelen te behalen. Onder financieel kapitaal wordt verstaan: alle middelen die het ECS ter beschikking heeft vanuit verschillende geldstromen. Onder menselijk kapitaal wordt verstaan: kennis, ervaring en kwaliteiten van de lectoren, docent-onderzoekers, management en ondersteuning

FINANCIËN

Financieel kapitaal

Menselijk kapitaal

FINANCIËN

Menselijk kapitaal

Financiën

Naast financieel kapitaal is er het menselijk kapitaal dat bestaat uit kennis, ervaring en kwaliteiten van de lectoren, docent-onderzoekers, management en ondersteuning. Bij Avans doen ruim 25 lectoren praktijkgericht onderzoek, waarvan 4 bij ECS. Het ECS draagt bij aan ontwikkeling van mensen. Lectoren hebben in 2017 ervoor gezorgd dat met hun activiteiten mensen zich hebben kunnen ontwikkelen. Door masterclasses, gastcolleges en workshops voor docenten, studenten en vertegenwoordigers vanuit het werkveld is kennis naar buiten gebracht en heeft professionalisering plaatsgevonden. Op die manier wordt het menselijke kapitaal vergroot en leveren daarmee een bijdrage aan de verdere verduurzaming van economie en maatschappij.

MENSELIJK KAPITAAL

Dit is een uitgave van het Expertisecentrum Caring Society (ECS)Avans Hogeschool RedactieKarin van BeekJeroen Borghouts VormgevingMOSQUITO B.V.ContactExpertisecentrum Caring SocietyElse Bakx, senior management assistent088 - 525 73 97 BezoekadresHogeschoollaan 14818 CR BredaPostadresExpertisecentrum Caring SocietyPostbus 901164800 RA Breda

em.bakx1@avans.nl

COLOFON

Naast het wegvallen van mentale functies kunnen tal van problemen ontstaan in het dagelijks functioneren, sociaal-maatschappelijke participatie of de kwaliteit van leven. Het overgrote deel van de mensen met dementie woont thuis en ontvangt daar de benodigde zorg, vaak met grote druk op de mantelzorg, partner, kinderen, buren en andere naasten. Ook hier kan zorg- en welzijnstechnologie een belangrijke ondersteuning bieden. Maar er zullen ook vragen ontstaan op het vlak van zorg rond het levenseinde. Deze problematiek zal de komende jaren de nodige vragen op het vlak van zorg en welzijn met zich mee brengen die goed aansluiten bij de lectoraten van het expertisecentrum.

De organisatie en middelen van het Expertisecentrum zijn in de basis toereikend geweest om het onderzoeksprogramma uit te voeren, maar de komende jaren blijft een goede balans vinden van de ambitie en middelen een punt van aandacht. Een van de mogelijkheden is het vergroten van de 2e en 3e geldstroom. ECS zal daarom financiële afspraken maken met de lectoren, om een groei te kunnen realiseren.In 2018 moet er een nieuw MJP komen voor het expertisecentrum. Het afgelopen jaar zijn de 1e contouren al duidelijk geworden uit verschillende inspiratiesessies met de lectoren, stuurgroep en de Raad van Advies. Hoewel er geen reden is voor een grote wijziging van de koers, biedt bijvoorbeeld het concept Positieve Gezondheid nieuwe aanknopingspunten. Het zwaartepunt van het onderzoek zal hierdoor meer focussen op gezond zijn en gezond blijven en het bijbehorende gedrag, dan op ziekte en zorg.

Er zal meer aandacht komen voor burgers uit moeilijk bereikbare groepen, burgers die digitaal niet meekomen, kwetsbare ouderen en burgers die geen vanzelfsprekende toegang hebben tot bijvoorbeeld levenseindezorg, zoals mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek. Maar ook thema’s als domein overstijgend werken in zorg en welzijn, sociale technologie en dementie gaan de komende jaren belangrijk worden voor ECS.

MEERJARENPLAN ECS

Iedere 4 jaar beschrijft het Expertisecentrum haar missie, visie, onderzoeksthema’s, organisatie en werkwijze in een meerjarenplan. Dit meerjarenplan is gebaseerd op een omgevingsanalyse. Door bestudering van de literatuur ontstaat een beeld van de maatschappelijke en regionale ontwikkelingen, ontwikkelingen in zorg en welzijn en in het HBO. Deze ontwikkelingen beïnvloeden direct en indirect de onderzoeksprogrammering. Daarnaast wordt input verkregen vanuit de stuurgroep van ECS, waarvan de leden tevens de directies vormen van de academies voor sociale studies (Breda en Den Bosch) en de academie voor gezondheidszorg. De definitieve versie wordt goedgekeurd door het College van bestuur.

De Raad van Advies wordt gevormd door mensen vanuit het werkveld, opleidingen en de wetenschap. Wij zien de RvA als een club mensen die vanuit hun maatschappelijke positie op strategisch niveau kennis en ervaring hebben van het werkveld; die op grond daarvan een voor het ECS relevant netwerk meebrengen en deuren kunnen openen; maar ook kritisch kunnen meedenken over vraagstukken waarop het ECS zich richt.

RAAD VAN ADVIES

MEERJARENPLANNEN LECTORATEN

Iedere lector schrijft aan het begin van zijn of haar aanstelling een meerjarenplan (6-8 jaar) voor het lectoraat. Hierin worden missie, visie, onderzoeksthema’s, organisatie en werkwijze beschreven. Dit meerjarenplan is in samenhang met de thema’s van het ECS en de andere lectoraten binnen ECS. Daarnaast dient het nauw aan te sluiten bij de curricula en businessplannen van de meest relevante academies. De definitieve versie wordt goedgekeurd door de stuurgroep van ECS.

In mei vindt een Ambitiegesprek plaats tussen het College van Bestuur en het Expertisecentrum. In dit gesprek worden de ambities voor het komende jaar op hoofdlijnen met elkaar doorgesproken. In november vindt een realisatiegesprek plaats tussen het College van Bestuur en het Expertisecentrum. In dit gesprek worden de resultaten van afgelopen jaar op hoofdlijnen met elkaar doorgesproken. Het jaarverslag dient hierbij als leidraad. Avans heeft gekozen voor inhoudsrijke gespreken. Met het ‘inhoudsrijke gesprek’ geven we gezamenlijk duiding aan de verzamelde kwalitatieve en kwantitatieve informatie in relatie tot kwaliteit. Door samen te reflecteren, verkrijgen we inzicht, waardoor we kunnen leren. Het is een belangrijke aanjager in onze PDCA-cyclus.

AMBITIEGESPREK COLLEGE VAN BESTUUR

Het ECS levert jaarlijks een jaarverslag waarin zij verantwoording aflegt over de doelen, activiteiten en opbrengsten van het betreffende jaar. Het jaarverslag wordt gedeeld en besproken met de betrokken academiedirecties en het CvB van Avans Hogeschool.

JAARVERSLAG

Bij het begin van projecten wordt er door de hoofdonderzoeker een projectplan gemaakt. Hierin staan o.a. de probleemstelling, onderzoeksvragen, de methodiek en de op te leveren producten. Hierbij verwijzen we steeds naar onze 3 ledige opdracht: onderwijs (inclusief professionalisering docenten), beroepspraktijk en kennisontwikkeling.

PROJECTPLANNEN

Met de invoering van het Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek is Avans-breed overgegaan op een externe visitatie en beoordeling van Expertisecentra, 1 keer per 6 jaar. In maart 2018 zal het ECS worden gevisiteerd. Tijdens deze visitatie worden 5 thema’s uitgebreid besproken: het onderzoeksprofiel, organisatie en middelen, standaarden van goed onderzoek, resultaten en kwaliteitszorg.

BKO VISITATIE

Het ECS stelt jaarlijks een begroting op. De totale inkomsten van het Expertisecentrum bestaat uit een optelsom van verschillende geldstromen. De 1e geldstroom is gelabeld geld vanuit het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Avans heeft een verdeelsleutel voor de Expertisecentra, waarbij het aantal lectoraten bepalend is voor de hoogte van het bedrag. Hierin zijn vanaf 2018 ook promotiegelden opgenomen voor de promovendi. Daarnaast acquireert het ECS 2e en 3e geldstroom projecten. Dit zijn voornamelijk middelen uit publieke organisaties zoals NWO, Raak en ZonMW. Financiële maand- en jaarrapportages.In de financiële jaarafsluiting verantwoordt het ECS de begrote en gerealiseerde omzet. Om dit proces goed te monitoren worden tussentijdse rapportage gemaakt, waarmee goed geprognosticeerd en bijgestuurd kan worden.

JAARBEGROTING

Bij de start van het academie jaar gaan lectoren en de academiedirecties met elkaar in gesprek over de inzet van kenniskringleden. Het streven is een mix van ervaren onderzoekers en docent-onderzoekers met de ambitie om deze competenties te verbeteren. De lector heeft werkoverleg met de voorzitter van de stuurgroep en de manager van ECS.Daarnaast is er periodiek ondersteunersoverleg, lectorenoverleg ECS, lectorenoverleg Avans, managersoverleg tussen expertisecentra en voorzittersoverleg tussen expertisecentra.De stuurgroep van ECS (die wordt gevormd door de academiedirecties) heeft 6 x per jaar overleg met de lectoren, ondersteund door de manager, managementassistent en een beleidsadviseur van het CvB.

OVERLEGGEN

De kenniskringleden hebben hun reguliere functionerings- en beoordelingsgesprekken met hun leidinggevende binnen de academie en voortgangsgesprekken met de lector over ambitie en voortgang van de projecten. Mensen in directe dienst van het ECS hebben hun functionerings- en beoordelingsgesprekken met hun leidinggevende. Voor de lectoren en de manager is dat de voorzitter van de stuurgroep. Voor de ondersteuners en overige onderzoekers is dat de manager.

FUNCTIONEREN EN BEOORDELEN

FINANCIEEL KAPITAAL

Financieel kapitaal is een noodzakelijke voorwaarde om praktijkgericht onderzoek te kunnen doen en omvat alle middelen die het ECS ter beschikking heeft vanuit verschillende geldstromen: financiering vanuit de Avans organisatie, vanuit onderzoeksopdrachten die met behulp van subsidies worden uitgevoerd en betaalde opdrachten. Het ECS heeft vanuit Avans een meerjarige basisfinanciering. Deze basisfinanciering voorziet in 4 lectoren, kenniskringleden, management en administratieveondersteuning. Waar nodig kan deze aangevuld worden met nationale en internationale subsidies en betaalde onderzoeksopdrachten. Voor het jaar 2017 is in totaal 335.000 euro aan externe inkomsten gegenereerd. Dit is ongeveer een kwart van de totale inkomsten.

FINANCIEEL KAPITAAL

KENNISINSTELLINGEN

SAMENWERKINGSPARTNERS

ZORG- EN WELZIJNSORGANISATIES

ONDERWIJSINSTELLINGEN

OVERHEID EN BEDRIJVEN

Over boekjaar 2017 concluderen we dat sprake is van een onderbenutting van K€ 127. Een van de voornaamste oorzaken is het niet kunnen invullen van verschillende vacatures geweest.

De belangrijkste subsidieverstrekkers voor ECS in 2017 waren: VWS, Zon Mw, SIA

Het meten van de tevredenheid van onze opdrachtgevers/partners is nog niet uitgewerkt in onze kwaliteitszorgcyclus en 1 van onze belangrijkste aandachtspunten voor de komende tijd.We zijn ook nog niet in staat geweest om aan te tonen of en hoe kennisproducten van ECS in het onderzoek van derden gebruikt worden.In 2017 was er geen gebrek aan onderzoeksopdrachten. We zijn nauwelijks in staat te voldoen aan de vragen van externen en partners blijven terugkeren. Ook zien we steeds vaker de spin off van projecten en samenwerkingspartners die leidt tot nieuwe aanvragen. We slagen in onze valorisatie rol als het gaat om het betrekken van partners bij het multidisciplinair samenwerken aan real life vraagstukken met onze studenten en docenten. Wat nog beter kan is het ‘verkopen’ van ons eindproduct door het benutten van verschillende (digitale) communicatiemiddelen.

De totale formatie bestaat uit een mix van verschillende disciplines en achtergronden, waardoor vraagstukken zowel inhoudelijk als onderzoeksmatig vanuit verschillende kanten worden benaderd. Naast 9 gepromoveerde medewerkers heeft van de docent-onderzoekers meer dan 80% een universitaire opleiding. De mate van onderzoeksvaardigheid kan tussen de docent-onderzoekers kan variëren. Het is aan de lectoren om een goede balans te vinden tussen reeds aanwezige en nog te ontwikkelen onderzoeksvaardigheid van de medewerkers.

Onderwijs en professionalisering

Kennisontwikkelingen binnen het onderzoeksdomein

OUTPUT

Beroepspraktijk en de samenleving

Kennisontwikkelingen binnen het onderzoeksdomein

> Interview dagblad trouw

> Blauwe zones

SLUITEN X

Beroepspraktijk en de samenleving

Ons onderzoek is geworteld in de beroepspraktijk en sterk gebonden aan een toepassingscontext. De vraagstellingen worden ingegeven door de professionele praktijk (‘real life’-situaties), in zowel profit- als non-profitsectoren. Het onderzoek genereert vervolgens kennis, inzichten en producten die bijdragen aan het oplossen van de problemen in de beroepspraktijk en/of aan de ontwikkeling van deze beroepspraktijk en/of de bredere samenleving. De afgelopen jaren is er intensief samengewerkt met verschillende partners, is er gepubliceerd in vaktijdschriften en hebben we bijgedragen aan scholing van het werkveld.In tabel is te zien hoe het ECS op kwantitatieve wijze heeft bijgedragen.Onder de tabel zijn een aantal voorbeelden genoemd die verder worden toegelicht. De door ECS gehanteerde indicatoren staan in de tabel.

> Werkplaats sociaal domein

> Ontwikkeling van gezondheid

> Het Avans-bordspel

Kennisontwikkelingen binnen het onderzoeksdomein

Ons onderzoek kent een sterke verbinding met de andere activiteiten van de academies. Deze verloopt in hoofdlijn langs 2 sporen: de verbinding met het onderwijs en de professionalisering van het onderwijzend personeel (van docent naar docent-onderzoeker) ten behoeve van het onderwijs en/of het uitvoeren van onderzoek. In de tabel is te zien hoe het ECS op kwantitatieve wijze heeft bijgedragen. Onder de tabel zijn een aantal voorbeelden genoemd die verder worden toegelicht. De door ECS gehanteerde indicatoren staan in de tabel.

> Deskundigheidsbevordering

> Actualisering

Kennisontwikkelingen

> Presentaties

Ons onderzoek levert een bijdrage aan de kennisontwikkeling binnen het zorg- en welzijnsdomein. Kennis en inzichten worden via uiteenlopende kanalen aan de diverse doelgroepen overgebracht, bijvoorbeeld via: publicaties, bijdragen aan professionele bladen, artefacten, proefopstellingen, prototypes, voordrachten en presentaties of via uiteenlopende media zoals internet, kranten, radio en tv. In de tabel is te zien hoe het ECS op kwantitatieve wijze heeft bijgedragen. Onder de tabel zijn een aantal voorbeelden genoemd die verder worden toegelicht. De door ECS gehanteerde indicatoren staan in de tabel.

> Publicaties

> Promovendi

KWALITEITSZORG

Visie, ambitie, inhoud, middelen, mensen

Kwaliteitszorg

Het Expertisecentrum Caring Society volgt het beleid van de Hogeschool ten aanzien van de kwaliteitszorg van het onderzoek (nota Kwaliteitszorg onderzoek). De kwaliteitszorg binnen ECS is gericht op 3 pijlers: Visie, ambitie, inhoudMensenMiddelenGezamenlijk werken aan kwaliteit verloopt volgens de PDCA-cyclus. Op basis van dedoelstellingen worden plannen gemaakt (Plan) en vervolgens uitgevoerd naar resultaten (Do). Daarna worden de resultaten in beeld gebracht en getoetst aan de voorgenomen doelstellingen en de plannen (Check), waarna op basis van analyse van de geëvalueerde uitkomsten de plannen en/of activiteiten worden bijgestuurd (Act).

MIDDELEN

MENSEN

VISIE, AMBITIE & INHOUD

Projectplannen

Ambitiegesprek College van Bestuur

Overleggen

Meerjaarplan ECS

Jaarverslag

BKO visitatie

Raad van Advies

Functioneren en beoordelen

Meerjaarplannen Lectoraten

Jaarbegroting

Organisatie & Lectoraten

Het Expertisecentrum Caring Society ondersteunt de beroepspraktijk en het onderwijs door praktijkgericht onderzoek binnen zorg en welzijn. Hiermee dragen we bij aan state-of-the-art curricula en het handelingsbekwaam maken van de (toekomstige) professionals.Het onderzoek richt zich op alle fase van het leven van de burger in zijn eigen context.Het expertisecentrum doet dit alles in samenwerking met het werkveld in de regio, de overheid, andere kennisinstellingen en academies van Avans Hogeschool.De lectoraten die zijn verbonden aan het expertisecentrum kijken vanuit verschillende levensfasen naar de kwaliteit van leven. We streven naar samen redzaam door een integrale en multidisciplinaire benadering met aandacht voor leefstijl, preventie, sociale omgeving en de inzet van ICT en zorgtechnologie. Zo stimuleren we de eigen regie van de burger en ondersteunen we bij vraagstukken over de kwaliteit van leven.

De huidige 4 lectoraten sluiten mooi op elkaar aan en doen onderzoek in de verschillende levensfasen. Ieder lectoraat heeft een eigen thema, waarbij door overlap multidisciplinaire samenwerking ontstaat. Deze samenwerking gaat de komende jaren toenemen door gezamenlijke projecten uit te voeren. Naast de inhoudelijke ambitie is in 2016 door de voorzitters van de expertisecentra met het College van Bestuur afgesproken dat voor het zichtbaar maken van ambities en realisatie van expertisecentra voortaan jaarlijks het instrument valorisatiewiel wordt gebruikt.

In totaal werden 11 artikelen gepubliceerd in peer reviewed journals en waren en 24 andere publicaties. Wetenschappelijke output was er met name van de kenniskringleden in promotietrajecten. Zo was er vanuit het lectoraat Jeugd, Gezin en Samenleving een internationale publicatie: ‘The Historical and Social-Cultural Context of Acculturation of Moroccan-Dutch. Online Readings in Psychology and Culture.

ONDERWIJS

In 2017 zijn meer dan 400 studenten betrokken bij projecten en zijn meer dan 150 aantoonbare elementen gekoppeld aan het onderwijs. Dit aantal betrokken studenten ligt veel hoger dan in 2016 en kan worden verklaard door een iets andere telling. Zo zijn in 2017 ook de 60 studenten van de minor Active ageing meegeteld en waren er maar liefst 250 studenten betrokken bij het project ‘Vervul een wens van een oudere’, voortvloeiend uit de Nationale Ouderendag.Het Lectoraat Active Ageing heeft bijvoorbeeld een eigen minor en een tweede is in de maak door het lectoraat Zorg rond het Levenseinde. Daarnaast geven kenniskringleden en lectoren reguliere lessen, colleges en zijn de lectoren betrokken bij vernieuwing van curricula. De ambitie is om beter zichtbaar te zijn binnen het onderwijs op het gebied van de thematiek van ECS maar ook op het gebied van praktijkgericht onderzoek. Vanaf het begin meedenken over de ontwikkeling van het onderwijs, maar ook de uitvoering daarvan. Zichtbaar voor docenten en studenten regulier maar ook deeltijd.

De driver Onderwijs en Training is voor ECS heel belangrijk. De focus ligt op onderwijs, onderzoek en nascholing. Op ondernemerschap zetten we niet in.