AVANS_Jaarverslag_2019

8. COLOFON

1. VOORWOORD

5. AMBITIE

2. ORGANISATIE EN LECTORATEN

JAARVERSLAG ECS 2018

6. KWALITEITSZORG

INHOUDSOPGAVE

9. SAMENWERKINGSPARTNERS

3. REFLECTIE

7. FINANCIËN

4. OUTPUT EN IMPACT

2. ORGANISATIE EN LECTORATEN

> Visie, ambitie, inhoud Middelen, mensen

> Jeugd, gezin en samenleving

> Expertisecentrum

> Leven lang in beweging

> Toelichting indicatoren

> Active ageing

> Lectoraten

> Terugkijken

> Financieel kapitaal

> Evaluatie en reflectie

SNEL NAVIGEREN

> Onderwijs en training

> Zorg rond het levenseinde

> Vermarkten en toepassen

> Menselijk kapitaal

8. CONTACT

> Samenwerking en financiën

> Voorwoord

Dit vraagt toekomstgerichte bekwaamheden van burgers en(aankomende) zorg- en welzijnsprofessionals om in te kunnen spelen op deze veranderingen. De vele vragen die dit oproept, zijn het afgelopen jaar thema’s geweest waarmee onze lectoren aan de slag zijn gegaan. De resultaten hiervan zijn terug te vinden in dit jaarverslag.

VOORWOORD

Jeroen BorghoutsManager Expertisecentrum Caring Society

Onder de paraplu van een zorgzame samenleving wil het ECS bijdragen aan het maximaliseren van de gezondheid en het welzijn van burgers.De maatschappij stond en staat voor grote uitdagingen. De Nederlandse visie op zorgverlening verandert. Niet de ziekte of aandoening, maar het functioneren, de veerkracht en de eigen regie van de burger staan centraal.

VOORWOORD

Gezondheid wordt niet meer gezien als de af- of aanwezigheid van ziekte, maar als het vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale levens-uitdagingen om te gaan en zoveel mogelijk eigen regie te voeren. Maar ook de kosten voor zowel zorg als welzijn blijven toenemen.

DIGITAAL JAARVERSLAG 2018

Expertisecentrum Caring Society

Naar gezond samen leven

Jeugd, Gezin en Samenleving

Leven Lang in Beweging

ORGANISATIE EN LECTORATEN

> Samen beslissen over de jeugdhulp

Klik hier voor de website van het lectoraat.

Active Ageing

Organisatie & Lectoraten

Zorg Rond het Levenseinde

JEUGD, GEZIN EN SAMENLEVEN

> Betrouwbare opvoed informatie

> Preventiepracticums

JEUGD, GEZIN & SAMENLEVING

Het lectoraat Jeugd, Gezin & Samenleving richt zich op de gevolgen van de veranderingen binnen de hulp en zorg voor jeugd en ouders. De rol van professionals is veranderd: er wordt een groter beroep gedaan op hun vermogen aan te sluiten bij jeugd en ouders, interprofessioneel samen te werken en (nieuwe) tools op passende, sociale wijze in te zetten. Tegen de achtergrond van het actieprogramma Zorg voor de Jeugd (Ministerie VWS) sluit het lectoraat zo veel mogelijk aan bij lokale en regionale lerende netwerken, om daaraan een kennisbijdrage te leveren. Professionals in zorg en welzijn leren daardoor nieuwe vormen van preventie kennen en ontdekken samen met jeugd en ouders wat werkt. In 2018 is deze focus gestart met diverse preventiepracticums.

VOORBEELD PROJECTEN

Active Ageing

Zorg Rond hetLevenseinde

ORGANISATIE EN LECTORATEN

Jeugd, Gezin & Samenleving

Ruim 25 lectoren doen bij Avans Hogeschool praktijkgericht onderzoek. Onderzoek doen we in verschillende lectoraten. De meeste zijn ondergebracht bij 1 van onze Expertisecentra. Het onderzoek van ECS is geordend in 4 onderzoekslijnen en wordt gevormd door de 4 lectoraten. Er is gekozen voor deze lectoraten om de gehele levensloop te kunnen bestrijken, van jeugd via werkende populatie, naar ouder worden en het levenseinde. Door deze keuze is er op de grenzen tussen de lectoraten veel overlap en mogelijkheid tot samenwerking en is er sprake van een natuurlijke verbinding. Indien er vraagstukken op het grensvlak van zorg en welzijn aan de orde zijn, is er samenwerking met andere Expertisecentra. De lectoraten van ECS hebben allemaal verschillende onderzoeken die worden aangestuurd door de lector. De projecten staan onder leiding van kenniskringleden die samen met de lector het hart van het lectoraat vormen. De kenniskringleden zijn voor het grootste deel docent-onderzoekers die les geven bij een Avans academie en grosso modo 1 dag in de week aan het onderzoek werken. De meeste kenniskringleden komen uit de academies voor Gezondheidszorg, Sociale Studies Breda en Sociale Studies Den Bosch.

LECTORATEN

Leven Lang in Beweging

Jeugd, Gezin &Samenleving

Zorg rond het Levenseinde

> Challenge2move

> Heuvel Community

LEVEN LANG IN BEWEGING

> Nudges om trapgebruik te stimuleren

Klik hier voor de website van het lectoraat

Het lectoraat Leven Lang in Beweging richt zich op het fysiek, mentaal en sociaal in beweging zijn van mensen en de assets die hierbij een rol spelen. Het lectoraat wil (potentieel) werkenden ondersteunen bij het benutten en versterken van hun eigen kracht om maatschappelijke participatie en kwaliteit van leven te bevorderen in verschillende levensfasen. Het lectoraat stimuleert deze mensen zelf de regie te pakken om fysiek in beweging te komen.

LANG LEVEN IN BEWEGING

> Get-Lab

ACTIVE AGING

Het lectoraat richt zich op de beleving en ervaring van ouderen om interventies/innovaties te helpen realiseren die aansluiten bij actief en gezond ouder worden. Het lectoraat stelt zich tot doel om interdisciplinair praktijkgericht sociaal wetenschappelijk onderzoek te doen naar de beleving, praktijken en ervaringen van ouderen, naar positieve aantrekkelijke rollen voor ouderen en naar innovaties en interventies die aansluiten bij de (positieve) benadering van het leven die de ouderen zelf hebben. Door hierin inzicht te bieden legt het lectoraat een fundament onder innovaties en interventies die ouderen verleiden tot een gezonde levensstijl.

> Vitale ouderen

> Resourceful ageing

ACTIVE AGEING

> Goede hospicezorg voor mensen met een maat- schappelijke beperking

Het lectoraat verricht onderzoek naar optimalisering van kwaliteit van leven en sterven bij mensen aan het eind van hun leven. Het doel van het lectoraat is het genereren en toepassen van kennis over levenseindevraagstukken, zodat (aankomende) zorgprofessionals optimaal geëquipeerd zijn om zorg en ondersteuning te bieden aan iedere burger die geconfronteerd wordt met levenseindevraagstukken. Het gaat hierbij om alle burgers, dus ook burgers die geen vanzelfsprekende toegang hebben tot levenseindezorg, zoals mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek. Het lectoraat treedt hierbij op als verbinder tussen kennis-,onderwijs-, en zorgvertegenwoordigers. Goede levenseindezorg zal uiteindelijk bijdragen aan een solidaire, inclusieve en beschaafde samenleving.

> Zingeving bij kwetsbare ouderen

ZORG ROND HET LEVENSEINDE

> Proactieve zorgplanning en gezamenlijke besluitvorming

ZORG ROND HET LEVENSEINDE

www.bramtool.nl

PROJECT:

SAMEN BESLISSEN OVER DE JEUGDHULP

Gezinnen met complexe of meerdere hulpvragen hebben vaak te maken met meerdere hulpverleners en een wat langduriger ondersteuningstraject. Wanneer is laagdrempelige ondersteuning voldoende, wanneer moet specialistische hulp ingeschakeld worden? En wanneer is dat weer voldoende geweest? Een driejarig onderzoek richtte zich op de vraag hoe het besluit daarover op een goede manier kan plaatsvinden. Uit observatie bleek, dat meer dan maar liefst 250 afwegingen een rol spelen bij het besluit over het op- of afschalen van hulp. De onderzoekers hebben deze afwegingen geanalyseerd en in 5 categorieën ondergebracht. Op basis daarvan is een beslisinstrument ontwikkeld: BRAM, Beslissen, Reflecteren en Analyseren Met ouders *www.Bramtool.nl. Zie dit filmpje voor een korte impressie van BRAM op *vimeo. Het beslisinstrument is gratis en geschikt voor teams van jeugdprofessionals die met ouders in gesprek zijn over de inzet van professionele ondersteuning en hulp. Ook is in het Vakblad Sociaal Werk een artikel over de opbrengsten verschenen (dec. 2018) onder de naam Samen beslissen over specialistische hulp. Het project werd uitgevoerd door Eva Blaauw (docent/onderzoeker Academie voor Sociale Studies) en Monique Cornelisse (docent/onderzoeker Academie voor Sociale Studies), leden van het lectoraat Jeugd, Gezin & Samenleving. Partners in het project waren Tranzo/Tilburg University, de gemeenten Breda, Oosterhout, Roosendaal en Woensdrecht, GGD West-Brabant en het Landelijk Overleg Cliëntenraden.

BRAM Vimeo video

X SLUITEN

Met het opzetten van preventiepracticums wil het lectoraat Jeugd, Gezin & Samenleving professionals laten ontdekken hoe preventie is veranderd sinds de transitie van de jeugdwet (2015), wat de rol is van preventie in het jeugdzorgbeleid en welke boeiende en creatieve vormen van preventie er zijn door de opkomst van (nieuwe) technologie. Preventie kent diverse functies, zoals het geven van voorlichting, het organiseren van peersupport, vroegtijdig signaleren en het stimuleren van jeugdparticipatie. Deze functies zijn, door de transformatie, veranderd. Zo moet voorlichting aansluiten op de cliënt; komt verwijzing tot stand door er samen over te beslissen en kan jeugd digitaal invloed uitoefenen. Ook zijn deze functies veranderd door de opkomst van technologie. Zo zijn er online vormen van ondersteuning beschikbaar, kan virtual reality ingezet worden voor training en inleving, en kunnen wearables helpen bij emotieregulatie. In 3 preventiepracticums in 2018 stond steeds een concrete vraag centraal, die speelde bij de werkveldpartner. 1. Centrum Kind & Gezin Averbode (B.): hoe kunnen wij ouders alvast ondersteunen bij de opvoeding tijdens de wachtlijstperiode voor ambulante hulp? Met 50 jeugdprofessionals is, na een inspiratieronde, gebrainstormd over allerlei mogelijke vormen van face-to-face en online/digitale vormen van ondersteuning. 2. R-Newt Kids/ContourdeTwern Tilburg: hoe betrekken wij ouders bij onze jeugdactiviteiten? 3. Avans Hogeschool Kenniskring JGS: welke mogelijkheden biedt technologie zoals VR, robotica en wearables in de opvoedingsondersteuning? Meer informatie hierover is te verkrijgen via het GET-lab:

www.get-lab.nl

PREVENTIEPRACTICUMS

In januari 2018 kwamen 12 bewoners van de wijk ‘Heuvel’ in Breda 2 avonden bij elkaar in ontmoetingscentrum ‘DeVlieren’ om onder leiding van het lectoraat Leven Lang in Beweging met de Triple-I methode in kaart te brengen hoe de bewoners hun wijk beleefden. Opvallend resultaat volgens de aanwezige afgevaardigde van de gemeente Breda was dat het niet de gewoonlijke ‘klaagzang’ werd, maar vooral de positieve kanten van de wijk naar voren kwamen. Aan het eind van de 2 de avond lagen er 2 plannen van de bewoners: een opruimactie van zwerfvuil in het Zaartpark en een multiculturele bijeenkomst waar alle bewoners van de wijk elkaar konden ontmoeten. In april is door meer dan 20 bewoners een gezellige opruimactie georganiseerd. Inmiddels is er regelmatig een schoonmaakactie in de wijk om zwerfvuil op te ruimen. Ook het multiculturele festival heeft inmiddels plaatsgevonden waar vele bewoners samen zijn gekomen met muziek, eten en kunst. Dit allemaal gecoördineerd vanuit een zelf ingericht ‘Huis van de Heuvel’ en begeleid door de Elos Foundation. Naast ontmoeten is er ook een wijkkrant opgestart en is de facebookpagina van de wijk een vast communicatiemiddel geworden. De wijk is in beweging gekomen en nu gaat het lectoraat monitoren hoe mensen hun (positieve) gezondheid ervaren en blijven ervaren.

HEUVEL COMMUNITY

In 2017 is gestart met een pilotproject om te kijken of het inzetten van wearables (een fitbit) en een online platform helpt om mensen in beweging te krijgen en te houden. Medewerkers van de academie voor gezondheidszorg kregen de kans om mee te doen. Uiteindelijk hebben 60 docenten van de 3 opleidingen, Fysiotherapie, Verpleegkunde en Mens & Techniek, deelgenomen aan het experiment met de wearables en challenges op het online platform van een externe aanbieder. De deelnemers werden verdeeld over een aantal teams met als opdracht zoveel mogelijk te bewegen en een virtuele afstand af te leggen. Het team dat dit het eerste lukte werd beloond. Waar iedereen vol goede moed begon en deelnam aan de challenges, bleek na een jaar nog maar 1 op de 4 daadwerkelijk de fitbit te gebruiken en de challenges hadden hun glans verloren. Naast lage gebruiksvriendelijkheid door technische aspecten was het uitdoven van gevoel van challenge ook een reden om te stoppen of de fitbit niet meer te gebruiken. Eindconclusie die getrokken moest worden na een jaar was dat deze wearables alleen werken voor mensen die al actief zijn maar dat de inzet van wearables en online platforms voor de meeste mensen slechts zeer tijdelijk werkt en niet aanzet tot duurzaam meer bewegen.

JAARVERSLAG ECS 2017

CHALLENGE2MOVE

NUDGES OM TRAPGEBRUIK TE STIMULEREN

Opvallend op de locaties van Avans is dat er drommen studenten zich ophopen voor de lift waar de trap een goed alternatief zou kunnen zijn. De vraag was of het aantrekkelijk maken van de trap studenten zou bewegen minder de lift te gaan gebruiken. Op de Avans-locatie Hervenplein is dit onderzocht met enerzijds het meten van het trapgebruik voor, tijdens en na eerst het plakken van voetstappen richting de trap en vervolgens het aanleggen van interactieve LED-verlichting. Gegevens over bewustwording en motivaties zijn verzameld met een online enquête. In totaal nam het trapgebruik tijdens deze periode toe en dit bleef ook zo in de periode erna. Opvallend was dat deze nudges geen effect lijken te hebben op werknemers en 4 e jaars studenten (namen en nemen veel de trap) en studenten uit het 1 e jaar (blijven de trap weinig gebruiken). Wel was er een toename in trapgebruik bij 2e en 3e jaars studenten. Opvallend was dat met name de interactieve Ledverlichting een sterke toename liet zien bij deze groep. Conclusie was dat het aanleggen van Ledverlichting (of anders aantrekkelijk maken van een trap) waarschijnlijk effectief is in het stimuleren van trapgebruik. Gezien het relatief lage aantal deelnemende studenten moet de conclusie enigszins terughoudend worden geïnterpreteerd.

Palliatieve zorg start wanneer men niet verbaasd zou zijn als een persoon binnen een jaar zou overlijden. De zorg die volgt is gericht op kwaliteit van leven en ondersteunt de persoon in het voeren van zelfregie. In veel gevallen, bij tijdige markering van de palliatieve fase, is de levensduur van de patiënt langer dan een jaar. De gemiddelde overleving van verpleeghuisbewoners is 9 maanden en voor hen geldt dat palliatieve zorg een passende benadering is. Bij palliatieve zorg is proactieve zorgplanning en gezamenlijke besluitvorming essentieel. Verpleeghuis Van Neynsel wil dit aspect van de zorg verbeteren. Hiertoe is een project gestart waarin in de eerste fase onderzocht wordt wat de stand van zaken is met betrekking tot proactieve zorgplanning. Deze fase is nu bijna afgerond. De resultaten zullen getoond worden aan de zorgverleners en met hen samen wordt gezocht naar een, voor de organisatie, passende interventie om proactieve zorgplanning te verbeteren.

PROACTIEVE ZORGPLANNING EN GEZAMENLIJKE BESLUITSVORMING

Hospicezorg is voor mensen met een levensverwachting van drie maanden of minder die thuis niet verzorgd kunnen worden vanwege de zorgzwaarte. Hospicezorg is intensieve multidisciplinaire en palliatieve zorg van hooggekwalificeerd personeel in kleinschalige thuis vervangende voorzieningen. Mensen met een verstandelijke beperking, dementie, psychiatrische problemen en verslavingsproblemen hebben vanwege hun gedrag vaak geen toegang tot reguliere hospicezorg. Hospice BaLaDe van Stichting Prisma in Waalwijk biedt voor deze mensen wel toegang. De kenmerken van deze populatie maakt de zorg bijzonder complex en roept de vraag op wat goede zorg is. Deze vraag wordt in dit project beantwoord. De eerste fase, waarin alle 14 personeelsleden zijn bevraagd met diepte-interviews, is nu afgerond. Uit de interviews komt naar voren dat respect voor zelfregie van de cliënt voorliggend is. De zorgverleners moeten aansluiten bij de waarden van de cliënt. Verder is professionele deskundigheid van belang. De analyses worden nu uitgevoerd in samenwerking met de Universiteit voor Humanistiek.

GOEDE HOSPICEZORG VOOR MENSEN MET EEN MAATSCHAPPELIJKE BEPERKING

In 2018 is het Resourceful Ageing project formeel afgerond. Resourceful Ageing was een project van het Lectoraat Active Ageing met onze partners aan de TU Delft, TU Eindhoven, Philips, Stichting Kienen The Incredible Machine. In de wereld van innovaties voor ouderen is het gebruikelijk om op zoek te gaan naar een ‘need’ die ouderen zouden hebben. Vervolgens wordt op basis van deze need een technologie ontwikkelt die in de regel niet al te best aansluit bij de belevingswereld van de oudere. Vaak wordt een technologie door de ouderen gezien als stigmatiserend of (nog) niet nodig. In het Resourceful Ageing project gingen we niet uit van problemen of noden, maar bestudeerden we de technische capaciteit, creativiteit en vindingrijkheid van ouderen als inspiratie voor ontwerp. Namens Avans hebben we het etnografische deel van dit project verzorgd door middel van veldwerk bij een aantal huishoudens in de regio Delft. Dit heeft geleid tot mooi empirisch materiaal, waarmee we academisch resultaten boeken zoals een presentatie op de EASST conferentie in Lancaster, (juli 2018), die we verwerken in het onderwijs en waarmee we onze design partners voeden. In 2019 gaan we samen met onze partners verkennen wat voor follow-up we aan dit project willen geven met nieuwe subsidieaanvragen.

RESOURCEFUL AGEING

GET-Lab

2018 was een goed jaar voor het Gezondheid en Technologie Lab (GET-Lab). We hebben ons nieuwe - bijna tweemaal zo grote – lab mogen betrekken in het gebouw aan de Hogeschoollaan. Het lab is geheel vernieuwd en biedt nu meer ruimte en mogelijkheden om in de les, tijdens events, maar ook daarbuiten kennis te maken met zorgtechnologie. Het GET-Lab zit nu midden in de academie voor gezondheidszorg, zeer zichtbaar in de meest letterlijke zin. De deur van het lab staat bijna altijd open en studenten en docenten weten de weg naar het lab nu nog beter te vinden. De missie van het GET-Lab is ongewijzigd: studenten en professionals kennis laten maken met zorgtechnologie, in discussie gaan over de voordelen, nadelen en ethische aspecten om uiteindelijk een positief kritische houding ten aanzien van zorgtechnologie te kweken. Hiermee dragen we bij aan de mogelijkheid om maatwerk in de zorg te leveren met zorgtechnologie. Naast het nieuwe lab zijn we ook gestart met een inhoudelijke vernieuwingsslag. Natuurlijk komen er steeds nieuwe technologieën bij en leren we van de ervaringen die we samen met onze studenten en professionals opdoen. Een belangrijke nieuwe impuls gaat echter uit van het aanhaken van de lectoraten Jeugd, Gezin & Samenleving en Digitalisering en Veiligheid bij het GET-Lab.

Een bekend probleem dat zowel speelt in de wereld van de gerontologie is dat ouderen veel te veel benaderd worden vanuit de problemen die ze zouden hebben en het probleem dat ze collectief zouden vormen voor de maatschappij. Als we ouderen alleen bekijken door de lens van afhankelijkheid, ziekte en gebrek dan leidt dat ons tot een zeer beperkt beeld van ouderen. Enkele jaren geleden is het lectoraat het project ‘Vitale Ouderen’ gestart in samenwerking met prof. Luijkx van de Universiteit van Tilburg, departement Tranzo, waarin we ouderen die zichzelf zien als vitaal vragen hoe zij ervoor zorgen dat ze vitaal blijven. In 2017 is de dataverzameling afgerond. In 2018 hebben we gewerkt aan de analyse van de data en hebben we de eerste output gerealiseerd in de vorm van een presentatie van 2 kenniskringleden op the BSG conferentie in Manchester (Juni 2018).

VITALE OUDEREN

Reflectie

Het expertisecentrum heeft een relevant en actueel onderzoeksprofiel. De gekozen lectoraten sluiten goed aan bij de huidige ontwikkelingen binnen de zorg en welzijn zoals: veranderingen binnen de jeugdzorg, participatie vraagstukken, positieve gezondheidsbenadering, toenemende aandacht voor de rol van ouderen binnen de maatschappij en de discussie over levenseinde vraagstukken. Doordat de 4 lectoraten de gehele levenscyclus dekken is er op de randen op natuurlijke wijze overlap, waardoor de lectoren elkaar makkelijk vinden en samenwerken op (onderzoeks)thema’s.

MEER

Expertisecentrum

Lectoraten

Expertisecentrum

REFLECTIE

ZINGEVING BIJ KWETSBARE OUDEREN

Centrale doelen in de ondersteuning van mensen met hoge leeftijd zijn kwaliteit van leven en regie. Het centrale onderdeel van kwaliteit van leven is zingeving: de reden waarom mensen zin hebben de volgende ochtend weer op te staan. In dit project worden de alleroudsten bevraagd over zingevingsaspecten. Er zijn 2 onderdelen: onderzoek bij thuiswonende ouderen en bij verpleeghuisbewoners. In de thuissituatie wordt gekeken naar de alleroudsten met veel en weinig tegenslag. Er zijn 9 interviews uitgevoerd waaruit o.a. blijkt dat verbinding met anderen en regie over het eigen leven belangrijke thema’s zijn. De veerkracht van een aantal ouderen valt op. In verpleeghuis Van Neynsel in den Bosch zijn 2 studenten gestart met het bevragen van bewoners en personeel. In het verpleeghuis vinden veel zorgverleners het moeilijk om te gaan met zingevingsvragen. Een belangrijk doel van het onderzoek is het leveren van kennis en producten om het personeel hierin te ondersteunen.

In 2018 is er door het ECS weer een mooie bijdrage geleverd aan het onderwijs, onderzoek en verbetering van het praktijkveld. De verbinding met de opleidingen krijgt steeds meer vorm, hetgeen blijkt uit de meer dan 170 bijdrages aan de actualisering van de curricula in de vorm van workshops, colleges, afstudeeronderzoeken en minoren. Het werkveld is met meer dan 80 partners zeer intensief betrokken geweest en is nog steeds onze belangrijkste opdrachtgever. Een belangrijke versterking van het ECS was de komst van een nieuwe lector voor het lectoraat Jeugd, Gezin & Samenleving. Hierdoor konden in 2018 nieuwe onderzoekslijnen voor dit lectoraat worden uitgewerkt en projecten worden gestart. Binnen het lectoraat Leven Lang in Beweging is in 2018 een groot project binnen de gemeente Oss succesvol afgesloten en is de gebruikte methode ingezet om ook in een wijk in Breda in te zetten. Op het vlak van gezond ouder worden heeft het lectoraat Active Ageing onderzoek verricht en kon afgelopen jaar worden geoogst. Zo kon bijvoorbeeld het Resourceful Ageing project worden afgesloten met een mooi rapport en een NGI Award 2019 voor ‘outstanding contribution to a better digital life’. Succesvol was ook het symposium ‘De Verbinding’ van het lectoraat Zorg Rond het Levenseinde. Het symposium werd goed bezocht, vooral door het werkveld in de regio en werd hoog gewaardeerd.

EXPERTISECENTRUM

> Leven Lang in Beweging

> Zorg Rond het Levenseinde

> Jeugd, Gezin & Samenleving

> Active Ageing

LECTORATEN

De 4 lectoraten binnen het ECS zitten alle 4 in een verschillende fase. Het lectoraat Active Ageing bestaat al 6 jaar en Leven Lang in Beweging is op de helft van zijn looptijd. Het lectoraat Zorg Rond het Levenseinde is in september 2016 van start gegaan en Jeugd, Gezin & Samenleving heeft per 1 januari 2018 een doorstart gemaakt met een nieuwe lector en een aangepast onderzoeksthema. In de reflecties per lectoraat kijken de lectoren terug op hun lectoraatsperiode en blikken vooruit naar de toekomst.

LECTORAAT

Het lectoraat Jeugd, Gezin & Samenleving heeft op 1 januari 2018 een doorstart gemaakt met een nieuwe lector, kenniskringleden en bijbehorend onderzoeksprogramma. 2018 heeft vooral in het teken gestaan van het bouwen aan een lectoraatsprogramma op basis van de beroepsontwikkelingen in het sociaal domein: - We denken anders over gezond opgroeien en opvoeden dan 10 of 50 jaar geleden. Dat levert interessante inzichten op over de interactie tussen professionals en gezinnen. - De verzorgingsstaat wordt een participatiesamenleving. Dat roept vragen op over de (beroeps-)identiteit van de sociaal werker en de gezondheidszorgprofessional. - We maken een technologische revolutie door. Dat biedt tal van nieuwe instrumenten, met bijbehorende kansen en knelpunten.

Het jaar 2018 kenmerkt zich als het jaar dat zowel in onderzoek als onderwijs de eerste grote resultaten zijn geboekt. Zo zijn er een aantal onderzoeksprojecten afgerond en zijn de resultaten ervan gepubliceerd op verschillende manieren. Het betreft projecten gericht op beweegstimulering binnen Avans zoals ‘Stimuleren trapgebruik bij de academie voor sociale studies met nudges’ en ‘Challenge2Move’ waar het effect van accellerometers op beweegstimulering bij de academie voor gezondheidszorg is bekeken. Verder zijn er een aantal studies uitgevoerd rondom de mindset en betekenis van Positieve Gezondheid bij diverse doelgroepen zoals fysiotherapeuten, verpleegkundigen en social workers in het werkveld. Met het werkveld is verder gewerkt aan de projecten ‘Proeftuin Ruwaard’ en ‘Heuvel Community’. Hier is op basis van de Triple-I methode de belevingswereld van bewoners in wijken in kaart gebracht, waarna ze vervolgens zijn gestimuleerd eigen activiteiten te ontwikkelen. Behalve dat dit inmiddels heeft geleid tot vele projecten in de wijk door en voor bewoners, is met het gespreksinstrument Positieve Gezondheid aangetoond, dat de bewoners zichzelf beter zijn gaan voelen, omdat ze zich nuttig voelen en sociaal bezig zijn. Van dit proces in de ‘Heuvel Community’ is in 2018 binnen de subsidie van Werkplaats Sociaal Domein een documentaire gemaakt die in 2019 zal worden gepubliceerd. Inmiddels zijn er aan elk van deze projecten ook leergemeenschappen gekoppeld vanuit de academies voor sociale studies in Breda en Den Bosch.

LEVEN LANG IN BEWEGING

In 2018 heeft het lectoraat een aantal grote projecten zoals Resourceful Ageing en de eerste 3 jaar van het project Werkplaats Sociaal Domein afgerond. Hiermee is een aantal mooie peer-reviewed publicaties en presentaties op internationale conferenties gerealiseerd. Hoogtepunt daarbij was de publicatie, samen met een collega van de Universiteit Utrecht, van een theorie-artikel in “The Gerontologist”. Maar natuurlijk wil het lectoraat niet alleen wetenschappelijke output realiseren. Het borgen van de resultaten van onze projecten in het onderwijs is net zo belangrijk. Een mooi voorbeeld daarvan is vak 1-3 “ maak een hulpmiddel” dat het lectoraat samen met de Mens en Techniek opleiding ontwikkeld heeft. In dit vak worden studenten uitgedaagd om een hulpmiddel te ontwerpen dat als niet stigmatiserend ervaren wordt door ouderen. Het stigma dat kleeft aan zorgtechnologie – namelijk dat het voor zeer zieke, zwakke, afhankelijke mensen is – veroorzaakt vaak acceptatieproblemen. Op basis van onderzoek naar beeldvorming, resourceful ageing en de ervaringen uit het GET-Lab, zetten we studenten aan om zorgtechnologieën te ontwikkelen die mooi, leuk of aantrekkelijk zijn voor ouderen. Qua onderzoek en onderwijs heeft het lectoraat al veel opgeleverd. Tegelijk richten we de blik ook op de toekomst. We zijn bezig met projectaanvragen voor een postdoc op interprofessioneel samenwerken in de ouderenzorg en een internationaal project over “health-technology labs.” Het verder versterken van de zelfstandigheid van de kenniskring, het laten zien en het verder borgen van de resultaten van het lectoraat in het onderwijs zijn naast deze nieuwe onderzoeksprojecten de andere speerpunten voor het komend jaar.

Na gestart te zijn in 2017 voelden de kenniskringleden van het lectoraat Zorg Rond het Levenseinde (ZRL) zich in toenemende mate eigenaar van hun project worden. Dat maakte 2018 tot een jaar van kennis oogsten en delen. De eerste resultaten van de projecten over hospicezorg voor kwetsbare groepen, de laatsten van een gedeeld verleden, doodswensen bij mensen met autisme en zingeving bij ouderen zijn gedeeld ook in onderwijs. Ook groeit de kennis over proactieve zorgplanning bij verpleeghuisbewoners en ontstaat inzicht over markering van de palliatieve fase bij mensen met een verstandelijke beperking. Een groeiend aantal studenten weet de kenniskring te vinden en participeert in projecten, nu de projecten ruimte bieden voor studenten. In 2018 zijn ook nieuwe projecten gestart, zoals het project over zingeving bij oudere dak- en thuisloze mensen. In samenwerking met een zorgorganisatie is een project gestart naar dilemma’s in de zorg rond omgaan met naasten van verpleeghuisbewoners met dementie. 2018 was een goed jaar voor samenwerking. Er is een consortium gevormd rond persoonsgerichte zorg en zingeving in de langdurige palliatieve zorg met 3 zorgorganisaties en 2 hogescholen. Ook is er samenwerking rond het ontwerpen van een gesprekstool voor zingevingsaspecten in de palliatieve fase met hogescholen voor ontwerp en de kunsten, zorgorganisaties en een ontwerpbedrijf. Kennisdeling bleef in 2018 niet achter. Tijdens het eerste symposium van ZRL werd tot nu toe opgehaalde kennis gedeeld met een groot aantal studenten en vertegenwoordigers van het werkveld. Ook heeft ZRL nu een eigen website voor het tonen van haar producten:

http://levenseinde.avans.nl

Impact

Output

Voor 2018 zijn met elk van de lectoraten concrete afspraken gemaakt over te behalen resultaten. De behaalde resultaten voor 2018 en de indicatoren zijn uitgesplitst naar 3 gebieden: • Beroepspraktijk en de samenleving. • Onderwijs en professionalisering. • Kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein.

Indicatoren

Input

OUTPUT & IMPACT

Indicatoren

OUTPUT & IMPACT

Output & impact

Evaluatie en reflectie

TOELICHTING INDICATOREN

INDICATOREN

Om te meten of onze doelstellingen worden behaald hebben we indicatoren vastgesteld.Op het vlak van erkenning heeft het College van Bestuur van Avans Hogeschool 5 verplichte indicatoren vastgesteld, passend bij de ambities van Avans. Aan alle expertisecentra is vervolgens gevraagd om zelf indicatoren voor gebruik op te stellen, die passen bij het expertisecentrum. Deze indicatoren zijn besproken en vastgesteld door de lectoren en de stuurgroep van ECS. Indicatoren voor erkenning in onderwijs is reguliere verantwoording in de academies. Alle indicatoren samen zeggen zowel iets over het gebruik van de producten in onderwijs, beroepspraktijk en kennisdomein als wel over de erkenning van die producten door de gebruikers.

> Onderwijs en professionalisering

CATEGORIEËN

> Kennisontwikkeling binnen het onderzoeksdomein

> Beroepspraktijk en de samenleving

In het project ‘Werkplaats Sociaal Domein’ werken de lectoraten samen met veel verschillende werkveld partners aan een groot aantal projecten op het vlak van maatschappelijke ondersteuning, jeugd en participatie binnen het sociale domein. In 2018 betrof het een tiental projecten. Zo liep binnen de gemeente Oss een project Proeftuin Ruwaard. De wijk Ruwaard is een achterstandswijk met onder andere een oververtegenwoordiging van kwetsbare mensen van over het algemeen laag sociaal economische klasse (lage SES). Door de asset-benadering te kiezen is achterhaald wat een wijk beweegt en hoe bij deze belevingswereld aangesloten kan worden om de bewoners zelf, op basis van hun assets, activiteiten te laten ontwikkelen. In de hospice Balade in Waalwijk wordt specialistische palliatieve zorg geboden aan kwetsbare groepen: mensen met een verstandelijke beperking, niet-aangeboren hersenletsel, psychiatrische problematiek, dementie en dak- en thuisloze mensen. In dit project wordt bepaald wat ‘goede zorg’ inhoudt voor deze mensen, o.a. door participerende observatie.

WERKPLAATS SOCIAAL DOMEIN

BLAUWE ZONES

Eén van de docent-onderzoekers heeft zich de laatste jaren gespecialiseerd in het thema ‘blauwe zones’. De Blauwe Zones betreffen 5 gebieden in de wereld waar de gezonde levensverwachting aanzienlijk hoger ligt dan in Nederland. Alleen al in 2018 heeft dit geleid tot 23 succesvolle presentaties en inspiratiesessies over de Blauwe Zones op congressen, maar ook gemeenten, zorgorganisaties, bedrijven, radio en ouderenverenigingen. Gefascineerd door het feit dat we meer dan 80% van ons gezondheidsbudget gebruiken in de laatste 2 jaar van ons leven, werkt 1 van onze docentonderzoekers momenteel aan een boek met als werktitel ‘Live longer, die faster’.

In 2018 heeft het lectoraat van Michael Echteld diverse lezingen en workshops gehouden die hebben bijgedragen aan de maatschappelijke discussie over de zorg rond het levenseinde. In een interview aan het Tijdschrift van Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten (TAVG) verwoord Michael zijn interesse in de aller kwetsbaarste groepen: ‘’Een rode draad in jouw werkzame leven is de kwaliteit van leven en kwetsbaarheid. Ik vroeg me af waar die interesse vandaan komt. Kwaliteit van leven, uiteindelijk willen we dat allemaal. Dat is een soort universele wens. Bij mijn interesse voor kwetsbaarheid zit ook wel wat eerzucht. Het gaat er niet zozeer om dat ik mezelf als persoon naar voren wil schuiven, maar ik vind het wel mooi als ik ergens in de keten verschil kan maken. Ik heb affiniteit met kwetsbare mensen. In mijn geval zijn dat chronisch zieken, mensen in hun laatste levensfase en verstandelijk gehandicapten. Ze bevinden zich allemaal in een soort achterstandspositie en dat triggert dubbele gevoelens bij me. Aan de ene kant een soort boosheid, omdat je constateert dat er nog veel te verbeteren valt. Aan de andere kant ook blijheid, omdat ik in de positie ben om daar daadwerkelijk iets mee te kunnen doen”.

GOEDE LEVENSEINDEZORG, OOK VOOR MENSEN MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING

ACTUALISERING CURRICULUM MET HET OOG OP ONTWIKKELING IN WERKVELD EN KENNISDOMEIN

De lectoren zijn het afgelopen jaar betrokken geweest als critical friend en adviseur bij het doorontwikkelen van (het beleid van) het onderwijsprogramma van AGZ, ASB en ASH. Een een-op- een effect is niet aan te geven, maar het feit dat de lectoraten worden uitgenodigd hieraan deel te nemen is te beschouwen als een teken van erkenning

ONTWIKKELING VAN GEZONDHEID EN TECHNOLOGIE LAB (GET-LAB)

Het Gezondheid en Technologie lab (GET-Lab) is ontwikkeld door het lectoraat Active Ageing als een plek waar onderwijs, onderzoek en het werkveld samenkomen. Student en docent van de academie voor gezondheidszorg en academies voor sociale studies Breda en Den Bosch hebben toegang tot het GET-lab en tot de producten van het GET-lab. Binnen de verschillende opleidingen worden technologieën ingezet vanuit het GET-Lab. Maar er worden ook onderzoeken en afstudeerstages gedaan met technologieën vanuit het GET-Lab. In totaal zijn er meer dan 20 workshops, gastcolleges en lezingen geweest met een totaal bereik van rond de 400 personen. Een mooie samenwerking was er met het Vitalis College (ROC). Avans is de samenwerking met Vitalis aangegaan waarbij naast het gebruik van het GET-LAB ook deskundigheidsbevordering en kennisdeling MBO-HBO heeft plaatsgevonden. Gebruik van het GET-LAB is o.a. ingezet als onderdeel van de pilot voor het opzetten van een MBO keuzedeel Zorg en Technologie.

6 studenten van de opleiding Communication & Multimedia Design hebben in opdracht van het lectoraat Leven Lang in Beweging het bordspel Positieve Gezondheid ontworpen. Het spel is gebaseerd op het concept Positieve Gezondheid van Machteld Huber. In haar onderzoek ontdekte Huber dat mensen met ervaring met ziekte vinden dat gezondheid te maken heeft met alle levensgebieden. Die brede visie op gezondheid met 6 pijlers heet Positieve Gezondheid. Het spel laat studenten en professionals in de gezondheidszorg kennismaken met het begrip Positieve Gezondheid. Het zet deelnemers aan het denken over het thema en de opzet van het spel lokt groepsdiscussies uit. Inmiddels wordt het spel gebruikt in diverse les situaties.

ZWEMTRAINING

BIJDRAGEN AAN DESKUNDIGHEIDSBEVORDERING DOCENTEN

Vanuit de verschillende lectoraten wordt een bijdrage geleverd aan de deskundigheidsbevordering van collega’s. In totaal is dit in 2017 zo’n 21 keer gebeurd.

Vanuit het Expertisecentrum zijn in 2018 zo’n 21 presentaties gegeven en posters gepresenteerd op nationale en internationale congressen. Zo waren er internationaal reizen naar o.a. Brussel, Barcelona, Toronto, Lancaster, Lathi, Australië en Londen.

PRESENTATIES

In 2018 waren er 6 promovendi verbonden aan het Expertisecentrum, waarvan er 3 promoveerden aan respectievelijk de Vrije Universiteit van Amsterdam, De Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit van Tilburg.Huijben-Schoenmakers, H. C. M. (2018). Do stroke units need nursing? Therapeutic and non- therapeutic activities and the relation to functional outcome and cognition in frail stroke patients who rehabilitate in Dutch nursing homes.Yasmaine, H.J.M. Karel (2018) Shoulder Pain in Primary Care Physiotherapy.Youssef Azghari (2018). Participation of Young Moroccan-Dutch and the Role of Social Workers.

PROMOVENDI

Terugkijkend op 2018 mogen we met elkaar concluderen dat het Expertisecentrum resultaten laat zien op alle 3 de domeinen. We mogen tevreden zijn met wat we het afgelopen jaar met elkaar bereikt hebben. De onderzoekers hebben zich intern en extern gepresenteerd en geprofileerd via publicaties en presentaties. Het Expertisecentrum heeft bijgedragen aan de professionalisering van de onderzoekers.Alles bij elkaar tellend schatten we dat we in 2018 meer dan 4500 mensen bereikt hebben met de verschillende thema’s van het ECS. In dit aantal zitten studenten (afstudeeropdrachten, colleges, minoren e.d.), werkveld (inspiratiesessie, veldbijeenkomsten, workshops e.d.) en wetenschap (presentaties op congressen).Kijken we kritisch naar onze eigen indicatoren, dan zijn we overall zeer tevreden over het behalen van de normen. Er zit een stijgende lijn in het aantal aantoonbare elementen in het curriculum van de aangesloten opleidingen en het aantal studenten dat heeft geparticipeerd is ruim behaald. Ook de scores uit de Nationale studenten enquête laten zien dat studenten meer dan tevreden zijn over thema’s als: Het aanleren van een kritische houding, probleemoplossend vermogen, analytisch denken of het doen van praktijkgericht onderzoek.

EVALUATIE EN REFLECTIE

INPUT

Output

AMBITIE

Samenwerking en financiën

Ambitie

Onderwijs en training

Valorisatiewiel

Vermarkten en toepassen

Missie Het Expertisecentrum Caring Society ondersteunt de beroepspraktijk en het onderwijs door praktijkgericht onderzoek binnen zorg en welzijn. Hiermee dragen we bij aan state-of-the-art curricula en het handelingsbekwaam maken van de (toekomstige) professionals. Het onderzoek richt zich op alle fases van het leven van de burger in zijn eigen context waarbij het concept van positieve gezondheid de leidraad is. Het Expertisecentrum doet dit alles in samenwerking met het werkveld in de regio, de overheid, andere kennisinstellingen en academies van Avans Hogeschool. Onder de paraplu van een zorgzame samenleving wil het ECS bijdragen aan het maximaliseren van de gezondheid en het welzijn van burgers. Het ECS kiest voor onderzoeksthema’s die de gehele levensloop kunnen bestrijken, van jeugd via werkende populatie, naar ouder worden en het levenseinde. Door deze keuze is er op de (kunstmatige)grenzen tussen de thema’s veel overlap en mogelijkheid tot samenwerking over disciplines heen. Om die verbinding tussen de lectoren nog sterker te maken hebben wij voor 2019 de ambitie om gezamenlijke onderzoeksprojecten op te zetten op de thema’s: - Positieve gezondheid - Interprofessioneel samenwerken werken binnen zorg en welzijn - Sociale technologie

CATEGORIEËN

Samenwerking en financiën

AMBITIE

Het Expertisecentrum Caring Society ondersteunt de beroepspraktijk en het onderwijs door praktijkgericht onderzoek binnen zorg en welzijn. Hiermee dragen we bij aan state-of-the-art curricula en het handelingsbekwaam maken van de (toekomstige) professionals.Het onderzoek richt zich op alle fases van het leven van de burger in zijn eigen context waarbij het concept van positieve gezondheid de leidraad is.Het expertisecentrum doet dit alles in samenwerking met het werkveld in de regio, de overheid, andere kennisinstellingen en academies van Avans Hogeschool.Hoewel er de komende jaren geen reden is voor een grote wijziging van de koers, biedt bijvoorbeeld het concept van positieve gezondheid nieuwe aangrijpingspunten. Ook vormen kwetsbare groepen een belangrijke doelgroep en is sociale technologie niet meer weg te denken. Daarnaast is de verwachting dat het aantal mensen met dementie sterk gaat toenemen. Ook hier wil het Expertisecentrum de komende jaren meer onderzoek naar gaan doen.

Vermarkten en toepassen

Positieve gezondheid Wij vinden het concept van Positieve Gezondheid een mooie benadering om te kijken naar gezondheid en ziekte. Omdat mensen gevraagd wordt wat zij zélf van hun gezondheid en welzijn vinden en eventueel zouden willen veranderen, sluit het prima aan bij ECS thema’s als zelfredzaamheid, eigen regie en blauwe zones. Omdat dit nog een jong concept is, zijn er nog veel (onderzoeks)vragen over bijvoorbeeld de betekenis van de 6 dimensies of onderliggende meetinstrumenten om het concept te kunnen objectiveren. Onze ambitie is om het concept van Positieve Gezondheid mee te nemen in de onderzoeken die we de komende tijd gaan uitvoeren.

Interprofessioneel samenwerken werken binnen zorg en welzijn Integraal problemen aanpakken in de nulde-, eerste- en tweede lijn vereist samenwerking tussen zorg en welzijn. Hoe pak je dat aan? Hoe vorm je bijvoorbeeld als sociaal werker een bestendig samenwerkingsverband met wijkverpleegkundigen. Interessante vragen voor ECS en kansen omdat Avans verschillende zorg- en welzijnsopleidingen in huis heeft. Voor de komende periode zetten wij in op een post doc die dit thema zal oppakken.

Onderwijs en training

ONDERWIJS EN TRAINING

> Bekijk het valorisatiewiel

> Onderwijs, onderzoek & Nascholing

De driver Onderwijs en Training is voor ECS heel belangrijk. De focus ligt op onderwijs, onderzoek en nascholing. Op ondernemerschap zetten we niet in.

ONDERZOEK

Voor ECS ligt de kern van de activiteiten en ambitie in deze categorie. Het Expertisecentrum voert praktijkgericht onderzoek uit met regionale partners en verspreidt deze kennis door publicaties en een bijdrage aan congressen. Intern lopen momenteel 6 promotietrajecten en is er binnen de kenniskringen aandacht voor deskundigheidsbevordering van docenten. Hier sluiten realisatie en ambitie goed op elkaar aan.

Nascholing vindt intern plaats door scholing van kenniskringleden en andere docenten in de vorm van trainingen en colleges. In 2 lectoraten zit een kenniskringlid uit een externe organisatie. Een aantal projecten heeft het actieonderzoek als onderzoeksdesign, waardoor supervisie en coaching van externe partners op de werkplek plaatsvindt. In het GET-lab zijn in 2018, bijna 500 externe professionals geschoold op het vlak van gezondheidstechnologie. Daarnaast bieden de lectoren regelmatig workshops aan om de vaardigheden van docent-onderzoekers aan te scherpen. ECS is redelijk actief in het scholen van partners. Mogelijk kan de relatie met alumni wat sterker worden aangezet.

NASCHOLING

VERMARKTEN EN TOEPASSEN

> Gebruik & publicaties

De economische categorieën werkgelegenheid en start-ups liggen niet in het primaire aandachtsgebied van het ECS. Hierop zijn weinig tot geen activiteiten en ambities te zien.

VERMARKTEN EN TOEPASSEN

Deze categorie scoort hoog, omdat dit 1 van de 3 aandachtsgebieden van het praktijkgericht onderzoek is. Publiceren is een van de mogelijkheden om bij te dragen aan de opbouw van de body-of-knowledge binnen het domein zorg en welzijn. Dit gebeurt via (peer reviewed) publicaties, maar ook via columns en opiniestukken in dagbladen.

GEBRUIK

PUBLICATIES

De gebruiks-en publicatie categorieën overlappen met eerdere drivers en categorieën: ECS draagtvia het doen van praktijkgericht onderzoek en via het dissemineren van kennis bij aan debehoeften vanuit beroepspraktijk en onderwijs.

> Bekijk het valorisatiewiel

De driver Samenwerking & Financiën zijn een belangrijk aandachtsgebied van het ECS. Steeds meer opdrachten en inkomsten komen uit het werkveld. In hoofdstuk 9 staan onze partners vermeld.

SAMENWERKEN EN FINANCIËN

> Inkomsten, contracten externe relaties & opdrachten

SAMENWERKEN EN FINANCIËN

EXTERNE RELATIES

Ook de opdrachten zijn voornamelijk afkomstig van non-profit organisaties uit zorg en welzijn. Het ECS heeft een internationale oriëntatie onder andere met het CASO project en een samenwerking met de universiteit van Lancaster. Het vinden van opdrachten lijkt makkelijk te verlopen.

CONTRACTEN

INKOMSTEN

Het ECS heeft een netwerk waarin duurzame relaties zijn opgebouwd met een groot aantal externe partijen, maar er zijn ook een aanzienlijk aantal projecten waarin kortdurende, eenmalige samenwerking aan de orde is. Bij de externe samenwerkingspartners gaat het enerzijds om kennisinstellingen zoals universiteiten, onderzoeksinstituten en andere hogescholen. Zo lopen er verschillende projecten en promoties met TRANZO (Universiteit van Tilburg) en Radboudumc. Maar er zijn ook projecten op het snijvlak met techniek, zoals Resourceful Ageing (Lectoraat Active Ageing) met onze partners aan de TU Delft en TU Eindhoven en Philips.

OPDRACHTEN

Binnen het ECS vinden we een mix aan inkomstenbronnen. Naast reguliere O&O gelden zijn er onder andere inkomsten vanuit VWS subsidie, externe partners, ZonMw, Europees geld en in kind bijdragen vanuit samenwerkingspartners. Hoewel er momenteel geen financiële doelstelling per lectoraat is afgesproken, bedraagt de 2e en 3e geldstroom ongeveer 26% van de totale begroting. Bij de lectoren bestaat steeds meer de neiging om te starten vanuit een inhoudelijk idee om daar vervolgens partners bij te betrekken. De verhouding in geldstromen voelt voor de lectoren als ‘in balans’.

Er is een toenemende vraag naar kennis en onderzoek vanuit externe organisaties.De opdrachten van onze externe relaties bieden onze studenten voldoende praktijkgerichte onderzoeksopdrachten.De uitwerking van onze opdrachten zijn eerder in de vorm van onderzoek dan op consultancy basis en past bij de missie.

Ook de opdrachten zijn voornamelijk afkomstig van non-profit organisaties uit zorg en welzijn. Het ECS heeft een internationale oriëntatie onder andere met het CASO project en een samenwerking met de universiteit van Lancaster.Het vinden van opdrachten lijkt makkelijk te verlopen.

Om alle activiteiten en projecten uit te voeren is er financieel en menselijk kapitaal nodig. Financieel en menselijk kapitaal zijn beide noodzakelijk om onze doelen te behalen. Onder financieel kapitaal wordt verstaan: alle middelen die het ECS ter beschikking heeft vanuit verschillende geldstromen. Onder menselijk kapitaal wordt verstaan: kennis, ervaring en kwaliteiten van de lectoren, docent- onderzoekers, management en ondersteuning.

FINANCIËN

Financieel kapitaal

Menselijk kapitaal

FINANCIËN

Menselijk kapitaal

Financiën

Naast financieel kapitaal is er het menselijk kapitaal dat bestaat uit kennis, ervaring en kwaliteiten van de lectoren, docent-onderzoekers, management en ondersteuning. Bij Avans doen ruim 25 lectoren praktijkgericht onderzoek, waarvan 4 bij ECS. Het ECS draagt bij aan ontwikkeling van mensen. Lectoren hebben in 2017 ervoor gezorgd dat met hun activiteiten mensen zich hebben kunnen ontwikkelen. Door masterclasses, gastcolleges en workshops voor docenten, studenten en vertegenwoordigers vanuit het werkveld is kennis naar buiten gebracht en heeft professionalisering plaatsgevonden. Op die manier wordt het menselijke kapitaal vergroot en leveren daarmee een bijdrage aan de verdere verduurzaming van economie en maatschappij.

MENSELIJK KAPITAAL

Dit is een uitgave van het Expertisecentrum Caring Society (ECS)Avans Hogeschool RedactieElse BakxJeroen Borghouts VormgevingMOSQUITO B.V.ContactExpertisecentrum Caring SocietyElse Bakx, senior management assistent088 - 525 73 97 BezoekadresHogeschoollaan 14818 CR BredaPostadresExpertisecentrum Caring SocietyPostbus 901164800 RA Breda

em.bakx1@avans.nl

COLOFON

Sociale technologie De technische ontwikkelingen in zorg en welzijn gaan snel en hebben een exponentieel karakter. Dit thema is niet meer weg te denken uit de maatschappij, toepassingen op allerlei gebieden zijn reeds ontwikkeld (bv. domotica, robotica, blended hulpverlening met ICT toepassingen, Virtual Reality etc). Deze technologieën haken in op maatschappelijke trends als een ouder wordende bevolking, de transitie van de verzorgingsstaat naar participatie-samenleving en digitalisering van de maatschappij. Hierbij is de technologie altijd ondersteunend en niet leidend. Er zijn mogelijkheden maar er is ook ruimte voor scepsis. Voor ECS liggen er kansen in bijvoorbeeld de digitale opvoedingsondersteuning, gaming, wearebles om beweeggedrag te tracken, domotica in de zorg rond het levenseinde of om ouderen veilig thuis te laten wonen.

Naast de successen is er ook ruimte voor verbetering. De verbeterpunten kwamen mede naar boven doordat het ECS in 2018 werd gevisiteerd door een externe commissie. De commissie constateerde dat het onderzoek van het Expertisecentrum relevant is en dat de opbrengst groot is in termen van leereffecten van studenten, deskundigheidsbevordering in onderzoek van docenten en bijdragen aan de oplossing van maatschappelijke problemen in de regio. De keerzijde is dat de samenhang met de visie soms verloren gaat en er geen herkenbare robuuste onderzoekslijnen ontstaan. De commissie vond het portfolio breed en signaleerde dat er nog geen scherp omlijnd onderzoeksprofiel van het Expertisecentrum als geheel was. Het Expertisecentrum herkent dit beeld en zal dit punt in de voorbereiding op het nieuwe meerjarenplan meenemen. Een richtinggevende visie en een gezamenlijk onderzoeksprofiel moeten leiden tot een samenhangend programma. We gaan dit realiseren door, naast lectoraat specifieke thema’s, te kiezen voor 3 ECS brede thema’s waar alle lectoren aan gaan bijdragen. De impliciet door de commissie gedane aanbeveling om hierbij ook de visie van Avans op praktijkgericht onderzoek, met haar nadruk op de verbinding tussen onderzoek en onderwijs, ter discussie te stellen, is daarbij niet aan de orde. Avans kiest bewust voor een accent richting het onderwijs, daar waar andere Hogescholen soms een meer wetenschappelijke invalshoek kiezen.

Ten aanzien van de kenniskringen constateerde de commissie dat er beperkt sprake is van samenwerking en kruisbestuiving over de kenniskringen heen. Ook hier gaan de 3 ECS brede thema’s bijdragen aan de realisatie van dit punt. Binnen het ECS werd in 2018 al de wens geuit om de financiële slagkracht te verhogen omdat het standaard Avans budget onvoldoende blijkt voor de realisatie van onze ambitie. Voor kalenderjaar 2019 zijn door de stuurgroep resultaatafspraken gemaakt met de lectoren en wordt de interne ECS procedure voor het verwerven van subsidies aangescherpt. Het Expertisecentrum zal hierbij geadviseerd en ondersteund worden door de subsidiecoördinatoren van Avans. Op het gebied van communicatie en profilering is onder alle Expertisecentra onderzoek gedaan door de Diensteenheid Marketing, Communicatie en Studentenzaken van Avans. Hieruit bleek dat kennis veelal gedeeld wordt volgens het principe ‘One size fits all’: dezelfde communicatiekanalen en -vormen voor alle doelgroepen. De ontwikkelde kennis blijft hierdoor deels onbenut doordat het niet bij alle relevante doelgroepen ‘aankomt’. Er is behoefte aan meer doel- en doelgroepgerichte communicatie met inzet van de juiste media- en middelenmix. Het ECS zal dit in 2019 oppakken met een van de communicatiemedewerkers en komen tot een communicatieplan met concrete acties.

MEERJARENPLAN ECS

Iedere 4 jaar beschrijft het Expertisecentrum haar missie, visie, onderzoeksthema’s, organisatie en werkwijze in een meerjarenplan. Dit meerjarenplan is gebaseerd op een omgevingsanalyse. Door bestudering van de literatuur ontstaat een beeld van de maatschappelijke en regionale ontwikkelingen, ontwikkelingen in zorg en welzijn en in het HBO. Deze ontwikkelingen beïnvloeden direct en indirect de onderzoeksprogrammering. Daarnaast wordt input verkregen vanuit de stuurgroep van ECS, waarvan de leden tevens de directies vormen van de academies voor sociale studies (Breda en Den Bosch) en de academie voor gezondheidszorg. De definitieve versie wordt goedgekeurd door het College van bestuur.

De Raad van Advies wordt gevormd door mensen vanuit het werkveld, opleidingen en de wetenschap. Wij zien de RvA als een club mensen die vanuit hun maatschappelijke positie op strategisch niveau kennis en ervaring hebben van het werkveld; die op grond daarvan een voor het ECS relevant netwerk meebrengen en deuren kunnen openen; maar ook kritisch kunnen meedenken over vraagstukken waarop het ECS zich richt.

RAAD VAN ADVIES

MEERJARENPLANNEN LECTORATEN

Iedere lector schrijft aan het begin van zijn of haar aanstelling een meerjarenplan (6-8 jaar) voor het lectoraat. Hierin worden missie, visie, onderzoeksthema’s, organisatie en werkwijze beschreven. Dit meerjarenplan is in samenhang met de thema’s van het ECS en de andere lectoraten binnen ECS. Daarnaast dient het nauw aan te sluiten bij de curricula en businessplannen van de meest relevante academies. De definitieve versie wordt goedgekeurd door de stuurgroep van ECS.

In mei vindt een Ambitiegesprek plaats tussen het College van Bestuur en het Expertisecentrum. In dit gesprek worden de ambities voor het komende jaar op hoofdlijnen met elkaar doorgesproken. In november vindt een realisatiegesprek plaats tussen het College van Bestuur en het Expertisecentrum. In dit gesprek worden de resultaten van afgelopen jaar op hoofdlijnen met elkaar doorgesproken. Het jaarverslag dient hierbij als leidraad. Avans heeft gekozen voor inhoudsrijke gespreken. Met het ‘inhoudsrijke gesprek’ geven we gezamenlijk duiding aan de verzamelde kwalitatieve en kwantitatieve informatie in relatie tot kwaliteit. Door samen te reflecteren, verkrijgen we inzicht, waardoor we kunnen leren. Het is een belangrijke aanjager in onze PDCA-cyclus.

AMBITIEGESPREK COLLEGE VAN BESTUUR

Het ECS levert jaarlijks een jaarverslag waarin zij verantwoording aflegt over de doelen, activiteiten en opbrengsten van het betreffende jaar. Het jaarverslag wordt gedeeld en besproken met de betrokken academiedirecties en het CvB van Avans Hogeschool.

JAARVERSLAG

Bij het begin van projecten wordt er door de hoofdonderzoeker een projectplan gemaakt. Hierin staan o.a. de probleemstelling, onderzoeksvragen, de methodiek en de op te leveren producten. Hierbij verwijzen we steeds naar onze 3 ledige opdracht: onderwijs (inclusief professionalisering docenten), beroepspraktijk en kennisontwikkeling.

PROJECTPLANNEN

Met de invoering van het Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek is Avans-breed overgegaan op een externe visitatie en beoordeling van Expertisecentra, 1 keer per 6 jaar. In maart 2018 zal het ECS worden gevisiteerd. Tijdens deze visitatie worden 5 thema’s uitgebreid besproken: het onderzoeksprofiel, organisatie en middelen, standaarden van goed onderzoek, resultaten en kwaliteitszorg. De commissie heeft het expertisecentrum beoordeeld aan de hand van de vijf standaarden uit het BKO-kader. Hier volgen de oordelen:- Standaard 1 onderzoeksprofiel: voldoende. - Standaard 2 organisatie, mensen en middelen: voldoende. - Standaard 3 De onderzoeken worden uitgevoerd volgens de standaarden van goed onderzoek: voldoende. - Standaard 4 output en impact: voldoende. - Standaard 5 evaluatie van onderzoeksprocessen en resultaten: voldaan.In de uitgebreide rapportage staan verschillende aanbevelingen. Deze zijn bestudeerd en daar waar nodig zijn er verbeterplannen geformuleerd en in gang gezet.

BKO VISITATIE

Het ECS stelt jaarlijks een begroting op. De totale inkomsten van het Expertisecentrum bestaat uit een optelsom van verschillende geldstromen. De 1e geldstroom is gelabeld geld vanuit het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Avans heeft een verdeelsleutel voor de Expertisecentra, waarbij het aantal lectoraten bepalend is voor de hoogte van het bedrag. Hierin zijn vanaf 2018 ook promotiegelden opgenomen voor de promovendi. Daarnaast acquireert het ECS 2e en 3e geldstroom projecten. Dit zijn voornamelijk middelen uit publieke organisaties zoals NWO, Raak en ZonMW. Financiële maand- en jaarrapportages.In de financiële jaarafsluiting verantwoordt het ECS de begrote en gerealiseerde omzet. Om dit proces goed te monitoren worden tussentijdse rapportage gemaakt, waarmee goed geprognosticeerd en bijgestuurd kan worden.

JAARBEGROTING

Bij de start van het academie jaar gaan lectoren en de academiedirecties met elkaar in gesprek over de inzet van kenniskringleden. Het streven is een mix van ervaren onderzoekers en docent-onderzoekers met de ambitie om deze competenties te verbeteren. De lector heeft werkoverleg met de voorzitter van de stuurgroep en de manager van ECS.Daarnaast is er periodiek ondersteunersoverleg, lectorenoverleg ECS, lectorenoverleg Avans, managersoverleg tussen expertisecentra en voorzittersoverleg tussen expertisecentra.De stuurgroep van ECS (die wordt gevormd door de academiedirecties) heeft 6 x per jaar overleg met de lectoren, ondersteund door de manager, managementassistent en een beleidsadviseur van het CvB.

OVERLEGGEN

De kenniskringleden hebben hun reguliere functionerings- en beoordelingsgesprekken met hun leidinggevende binnen de academie en voortgangsgesprekken met de lector over ambitie en voortgang van de projecten. Mensen in directe dienst van het ECS hebben hun functionerings- en beoordelingsgesprekken met hun leidinggevende. Voor de lectoren en de manager is dat de voorzitter van de stuurgroep. Voor de ondersteuners en overige onderzoekers is dat de manager.

FUNCTIONEREN EN BEOORDELEN

FINANCIEEL KAPITAAL

Financieel kapitaal is een noodzakelijke voorwaarde om praktijkgericht onderzoek te kunnen doen en omvat alle middelen die het ECS ter beschikking heeft vanuit verschillende geldstromen: financiering vanuit de Avans organisatie, vanuit onderzoeksopdrachten die met behulp van subsidies worden uitgevoerd en overige betaalde opdrachten. Het ECS heeft vanuit Avans een meerjarige basisfinanciering. Deze basisfinanciering voorziet in 4 lectoren, kenniskringleden, management en administratieve ondersteuning. Waar nodig kan deze aangevuld worden met nationale en internationale subsidies en overige betaalde (onderzoeks)opdrachten. Voor het jaar 2018 is in totaal 217.000 euro aan externe inkomsten gegenereerd. Dit is ongeveer een 17 % van de totale inkomsten.

FINANCIEEL KAPITAAL

KENNISINSTELLINGEN

SAMENWERKINGSPARTNERS

ZORG- EN WELZIJNSORGANISATIES

ONDERWIJSINSTELLINGEN

OVERHEID EN BEDRIJVEN

Het meten van de tevredenheid van onze opdrachtgevers/partners is nog niet uitgewerkt in onze kwaliteitszorgcyclus en 1 van onze belangrijkste aandachtspunten voor de komende tijd.We zijn ook nog niet in staat geweest om aan te tonen of en hoe kennisproducten van ECS in het onderzoek van derden gebruikt worden.In 2018 was er geen gebrek aan onderzoeksopdrachten. We zijn nauwelijks in staat te voldoen aan de vragen van externen en partners blijven terugkeren. Ook zien we steeds vaker de spin off van projecten en samenwerkingspartners die leidt tot nieuwe aanvragen. We slagen in onze valorisatie rol als het gaat om het betrekken van partners bij het multidisciplinair samenwerken aan real life vraagstukken met onze studenten en docenten. Wat nog beter kan is het ‘verkopen’ van ons eindproduct door het benutten van verschillende (digitale) communicatiemiddelen.

De totale formatie bestaat uit een mix van verschillende disciplines en achtergronden, waardoor vraagstukken zowel inhoudelijk als onderzoeksmatig vanuit verschillende kanten worden benaderd. Naast 11 gepromoveerde medewerkers heeft van de docent-onderzoekers meer dan 80% een universitaire opleiding. De mate van onderzoeksvaardigheid kan tussen de docent-onderzoekers variëren. Het is aan de lectoren om een goede balans te vinden tussen reeds aanwezige en nog te ontwikkelen onderzoeksvaardigheid van de medewerkers.

Onderwijs en professionalisering

Kennisontwikkelingen binnen het onderzoeksdomein

OUTPUT

Beroepspraktijk en de samenleving

Kennisontwikkelingen binnen het onderzoeksdomein

> Goede levenseindezorg, ook bij mensen met een verstandelijke beperking

> Blauwe zones

SLUITEN X

Beroepspraktijk en de samenleving

Ons onderzoek is geworteld in de beroepspraktijk en sterk gebonden aan een toepassingscontext. De vraagstellingen worden ingegeven door de professionele praktijk (‘real life’-situaties), in zowel profit- als non-profitsectoren. Het onderzoek genereert vervolgens kennis, inzichten en producten die bijdragen aan het oplossen van de problemen in de beroepspraktijk en/of aan de ontwikkeling van deze beroepspraktijk en/of de bredere samenleving. De afgelopen jaren is er intensief samengewerkt met verschillende partners, is er gepubliceerd in de vaktijdschriften en hebben we bijgedragen aan scholing van het werkveld.In tabel is te zien hoe het ECS op kwantitatieve wijze heeft bijgedragen.Onder de tabel zijn een aantal voorbeelden genoemd die verder worden toegelicht.

> Werkplaats sociaal domein

> Gezondheid en technologie lab (GET-lab)

> Zwemtraining

Kennisontwikkelingen binnen het onderzoeksdomein

Ons onderzoek kent een sterke verbinding met de andere activiteiten van de academies. Deze verloopt in hoofdlijn langs 2 sporen: de verbinding met het onderwijs en de professionalisering van het onderwijzend personeel (van docent naar docent-onderzoeker) ten behoeve van het onderwijs en/of het uitvoeren van onderzoek. In de tabel is te zien hoe ECS op kwantitatieve wijze heeft bijgedragen. Onder de tabel zijn een aantal voorbeelden genoemd die verder worden toegelicht.

> Actualisering

Kennisontwikkelingen

Ons onderzoek levert een bijdrage aan de kennisontwikkeling binnen het zorg- en welzijnsdomein. Kennis en inzichten worden via uiteenlopende kanalen aan de diverse doelgroepen overgebracht, bijvoorbeeld via: publicaties, bijdragen aan professionele bladen, artefacten, proefopstellingen, prototypes, voordrachten en presentaties of via uiteenlopende media zoals internet, kranten, radio en tv. In de tabel is te zien hoe het ECS op kwantitatieve wijze heeft bijgedragen. Onder de tabel zijn een aantal voorbeelden genoemd die verder worden toegelicht.

> Publicaties

> Promovendi

> Presentaties

KWALITEITSZORG

Visie, ambitie, inhoud, middelen, mensen

Kwaliteitszorg

Het Expertisecentrum Caring Society volgt het beleid van de Hogeschool ten aanzien van de kwaliteitszorg van het onderzoek (nota Kwaliteitszorg onderzoek). De kwaliteitszorg binnen ECS is gericht op 3 pijlers: Visie, ambitie, inhoudMensenMiddelenGezamenlijk werken aan kwaliteit verloopt volgens de PDCA-cyclus. Op basis van dedoelstellingen worden plannen gemaakt (Plan) en vervolgens uitgevoerd naar resultaten (Do). Daarna worden de resultaten in beeld gebracht en getoetst aan de voorgenomen doelstellingen en de plannen (Check), waarna op basis van analyse van de geëvalueerde uitkomsten de plannen en/of activiteiten worden bijgestuurd (Act).

MIDDELEN

MENSEN

VISIE, AMBITIE & INHOUD

Meerjaarplan ECS

Meerjaarplannen Lectoraten

Projectplannen

Jaarverslag

BKO visitatie

Ambitiegesprek College van Bestuur

Raad van Advies

Jaarbegroting

Functioneren en beoordelen

Overleggen

Sociale technologie De komende periode gaan we onderzoek doen om te kunnen bepalen welk hulpmiddel het beste past in de gegeven situatie. De beschikbare hulpmiddelen blijven nu onderbenut, doordat de kennis de praktijk niet bereikt. Maar er wordt ook onnodig veel ontwikkeld waarop de jeugd of de oudere helemaal niet zit te wachten. Het is onze ambitie om meer (beginnende) professioneel inzicht te geven in het gebruik van zorgtechnologie als ondersteuning in de beroepspraktijk. Het ECS doet dit o.a. door samenwerking met AGZ en ASB, met andere hogescholen en het Gezondheids- en Technologie-lab (GET-lab). Naast de thematische ambitie is er een valorisatieambitie naar onze 3 belangrijkste ‘klantgroepen’ (onderwijs, werkveld en kennisdomein). Deze ambitie wordt inzichtelijk gemaakt door het valorisatiewiel.

In totaal werden 7 artikelen gepubliceerd in peer reviewed journals en waren er 11 andere publicaties. Wetenschappelijke output was er met name van de kenniskringleden in promotietrajecten. Selectie van de gepubliceerde artikelen: - Youssef Azghari, Fons J. R. van de Vijver & Erna Hooghiemstra (2018) Social workers’ contribution to success in lives of young Moroccan-Dutch, European Journal of Social Work, DOI: 10.1080/13691457.2018.1469470 - Blaauw, E., Cornelisse, M., Mathijssen, J, Nieuwboer, C. (2018). Samen beslissen over specialistische hulp. Een onderzoek naar verbetering van de toegang tot de jeugdhulp. Vakblad Sociaal Werk, 6, 25-27. - J.A.J. Dierx, J.D.P.Kasper (2018). De meerwaarde van positieve gezondheid voor de gepercipieerde gezondheid. Tijdschrift voor gezondheidswetenschappen. - Monfils, S. Stappenteller met online ondersteuning leidt niet tot meer bewegen. Https://www.icthealth.nl/categorie/online-magazine/editie-05-2018/ - Peine, A & Neven, L. (2018). From Intervention to Co-constitution: New Directions in Theorizing about Aging and Technology. Gerontologist, Vol. 00, No. 00, 1–7. - Interview met Michael Echteld, Lector Zorg Rond het Levenseinde (2018). Tijdschrift voor Artsen voor Verstandelijk Gehandicapten, 36, 1.

ONDERWIJS

In 2018 zijn meer dan 165 studenten betrokken bij projecten en zijn bijna 200 aantoonbareelementen gekoppeld aan het onderwijs. Het Expertisecentrum wil blijven wat het nu is, eencentrum dat met praktijk gebonden projecten veel revenuen voor het onderwijs en deprofessionalisering van docenten realiseert. We dragen zeker bij aan kennisontwikkeling binnen hetonderzoeksdomein, maar hebben niet de ambitie van een wetenschappelijk georiënteerdkenniscentrum. Het hoofdaccent van onze valorisatieambities blijft ook in 2019 liggen bij de driveronderwijs en training..

Voor ECS ligt de kern van de activiteiten en ambitie in deze categorie. Het Expertisecentrum voert praktijkgericht onderzoek uit met regionale partners en verspreidt deze kennis door publicatiesen een bijdrage aan congressen. Intern lopen momenteel 6 promotietrajecten en is er binnen de kenniskringen aandacht voor deskundigheidsbevordering van docenten. Hier sluiten realisatie en ambitie goed op elkaar aan.

HET VALORISATIEWIEL

Realisatie 2018

Het valorisatiewiel is een intrument dat is ontwikkeld door Avans Hogeschool. Het instrument, is primair een kwalitatief instrument, wordt gehanteerd als basis voor ‘het inhoudsrijke gesprek’ binnen het Expertisecentrum en in het halfjaarlijkse voortgangsgesprek tussen het College van Bestuur en het Expertisecentrum. Het instrument is opgebouwd uit 3 drivers met elk 4 categorieën. De drivers en categorieën verwijzen naar onze 3 belangrijkste ‘klantgroepen’ (onderwijs, werkveld en kennisdomein). Het instrument maakt inzichtelijk waar onze valorisatie ambitie en realisatie ligt.

De driver Onderwijs en Training is voor ECS heel belangrijk. De focus ligt op onderwijs, onderzoek en nascholing. Op ondernemerschap zetten we niet in.

In 2018 startte een meerjarige samenwerking tussen het lectoraat Jeugd, Gezin & Samenleving en Stichting Opvoeden.nl. Het doel van de samenwerking is het ondersteunen van ouders en opvoeders door het tot stand brengen en verspreiden van gevalideerde opvoedinformatie. Het lectoraat draagt bij door het doen van factchecks, het vragen van feedback d.m.v. focusgroepen, innovatie-voorstellen om diverse doelgroepen te bereiken, versterken van het validatieproces volgens principes van evidence-based practice en het bevorderen van afstemmingsgesprekken tussen professionals en ouders. De samenwerking draagt bij aan kennis over persoonlijke alliantie: aansluiten in de (digitale) leefwereld van opvoeders. Het lectoraat benadert onderzoek als een vorm van leren in co-creatie. De actoren hebben daarbij heel verschillende vragen. Soms is het goed om deze niet samen, maar in verschillende geledingen en fases en met verschillende werkvormen aan de orde te stellen. Een voorbeeld is onze samenwerking met Stichting Opvoeden.nl/GGD.

BETROUWBARE OPVOEDINGSINFORMATIE

Bekijk hier het artikel

De onderzoekslijnen die hieruit voortkomen zijn gericht op de (veranderende) rol van jeugdprofessionals en jeugdgezondheidsprofessionals op het gebied van gezond opgroeien en opvoeden. Het begrip “alliantie” vormt het overkoepelende onderzoeksthema van het lectoraat. Het gaat daarbij om: A. Persoonlijke alliantie: vroeg en goed aansluiten bij jeugd en ouders. Het speerpunt van deze onderzoekslijn is ervaringsgericht: jeugd/ouders en professionals waarderen hun onderlinge bondgenootschap in de (lokale en/of digitale) leefwereld. B. Collectieve alliantie: samen ontdekken wat werkt. Het speerpunt van deze onderzoekslijn is organisatiegericht: professionals maken deel uit van een dynamisch lerend netwerk, opdat zij een bijdrage leveren aan passende, effectieve en efficiënte, preventieve ondersteuning op het gebied van gezond opgroeien en opvoeden. C. Taakalliantie: de inzet van passende tools. Het speerpunt van deze onderzoekslijn is handelingsgericht: professionals zijn vindingrijk in het inzetten van passend instrumentarium.

In 2018 is er op vele verschillende gebieden bijgedragen aan het onderwijs. Uiteraard is vanuit het lectoraat intern en extern onderwijs gegeven in de vorm van gastcolleges en workshops. Ook zijn er weer meer dan 40 studenten afgestudeerd binnen projecten van het lectoraat. Meest in het oog springende activiteit in 2018 echter is de uitgebreide bijdrage aan de Avans onderwijsdag 2018. Het lectoraat heeft een centrale rol gespeeld met 5 activiteiten gedurende de hele dag. Het lectoraat blijft betrokken met concrete activiteiten, zoals in samenwerking met de facilitaire diensten het stimuleren en monitoren van trapgebruik. Dit sluit aan bij het landelijke proces en werkgroep Gezonde HBO, waar het lectoraat samen met 11 andere hogescholen een gezonde schoolomgeving stimuleert.Resultaten zijn enerzijds gepubliceerd in de vorm van presentaties en posters op Internationale congressen; IUHPE 2018 in Trondheim en EPH 2018 in Ljubljana en anderzijds als (wetenschappelijke) artikelen. De publicaties rondom Challenge2move in ‘de Punt’ en ‘ICT & Health’ en rondom Positieve Gezondheid bij gezonde Nederlanders in het Tijdschrift voor Gezondheidsbevordering (TSG) hebben de nodige reacties losgemaakt. Daarnaast is er gewerkt aan een nieuwe vorm van presentatie van onderzoeksresultaten door middel van filmpjes en infographics. 4 andere publicaties over Positieve Gezondheid zullen in 2019 gepubliceerd worden in (inter)nationale vakbladen. Tenslotte heeft een kenniskringlid een ZonMw-beurs verworven in het ‘Leadership Mentoring In Nursing Research Program 2.0’ vanuit de insteek van Positieve Gezondheid.

Selectie van de gepubliceerde boeken: - Nieuwboer, C & Reijners, M. (2018). Verandering begeleiden. Een agogische basis voor sociaal werkers. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers. - Neven, L.B.M. (2018). Ageing in the Netherland. In E. Giaccardi & I. Nicenboim (Red.), Resourceful ageing. Bedford (UK): Newnorth. - Iersel J. van, Wijngaarden D. van (2018). Samen werken aan gezondheid. Bussum: Coutinho.

Naast het wegvallen van mentale functies kunnen tal van problemen ontstaan in het dagelijks functioneren, sociaal-maatschappelijke participatie of de kwaliteit van leven. Het overgrote deel van de mensen met dementie woont thuis en ontvangt daar de benodigde zorg, vaak met grote druk op de mantelzorg, partner, kinderen, buren en andere naasten. Ook hier kan zorg- en welzijnstechnologie een belangrijke ondersteuning bieden. Maar er zullen ook vragen ontstaan op het vlak van zorg rond het levenseinde. Deze problematiek zal de komende jaren de nodige vragen op het vlak van zorg en welzijn met zich mee brengen die goed aansluiten bij de lectoraten van het expertisecentrum.

De technische ontwikkelingen in zorg en welzijn gaan snel en hebben een exponentieel karakter. Dit thema is niet meer weg te denken uit de maatschappij, toepassingen op allerlei gebieden zijn reeds ontwikkeld (bv. domotica, robotica, blended hulpverlening met ICT toepassingen, Virtual Reality etc). Deze technologieën haken in op maatschappelijke trends als een ouder wordende bevolking, de transitie van de verzorgingsstaat naar participatie-samenleving en digitalisering van de maatschappij. Hierbij is de technologie altijd ondersteunend en niet leidend. Er zijn mogelijkheden maar er is ook ruimte voor scepsis. Voor ECS liggen er kansen in bijvoorbeeld de digitale opvoedingsondersteuning, gaming, wearebles om beweeggedrag te tracken, domotica in de zorg rond het levenseinde of om ouderen veilig thuis te laten wonen. Nederland telt op dit moment circa 260.000 mensen met dementie. Zo’n 75% daarvan is gediagnosticeerd als de Ziekte van Alzheimer. Volgens het RIVM zal dementie in 2030 de belangrijkste doodsoorzaak zijn. De verwachting is dat in 2040 het aantal mensen met dementie rond de 500.000 zal liggen.

Het concept van positieve gezondheid wordt door de meeste onderschreven als een mooie benadering om gezondheid en ziekte in te steken. Omdat mensen gevraagd wordt wat zij zélf het liefst willen veranderen sluit het prima aan bij ECS thema’s als zelfredzaamheid, eigen regie en blauwe zones. Het concept van positieve gezondheid is nog jong, waardoor er nog veel (onderzoeks)vragen zijn over bijvoorbeeld de betekenis van de 6 dimensies of onderliggende meetinstrumenten om het concept te kunnen objectiveren. Het zwaartepunt van het onderzoek zal hierdoor meer focussen op gezond zijn en gezond blijven en het bijbehorende gedrag, dan op ziekte en zorg. Kwetsbare groepen vormen een belangrijke doelgroep van maatschappelijke ondersteuning. Het gaat om mensen voor wie deelnemen aan de samenleving niet vanzelfsprekend is, zoals: burgers die digitaal niet meekomen, kwetsbare ouderen en burgers die geen vanzelfsprekende toegang hebben tot bijvoorbeeld levenseindezorg, zoals mensen met een verstandelijke beperking en psychiatrische problematiek.

Het resultaat laat een tekort zien van 80K. Deze overbenutting is deels voorzien en kan verklaard worden door een aantal factoren: Baten zijn lager dan begroot Voor project WSD is minder subsidiegeld beschikbaar dan begroot. Enerzijds worden de inkomsten hiermee verlaagd, anderzijds wordt ook de af te dragen eigen bijdrage (Reservering salarissen) lager dan begroot. Het saldo is ongunstig voor een bedrag van 20K. De personele lasten zijn hoger dan begroot; - Ten gunste van het resultaat, hoewel ECS formatief nagenoeg aan de kaders uit de begroting voldoet, zijn de loonkosten lager dan begroot (43K).- Over het totaal is de inleen lager dan begroot. De inleen voor de diverse kenniskringen is conform de begroting, echter de inleen voor projecten zoals het WSD project is lager dan gepland.- Het onvoorzien wegvallen van een promotietraject eind 2017 veroorzaakt de afwijking tussen de begrote detacherings-opbrengsten en de realisatie (34K).- De kosten voor externe inhuur zijn hoger dan begroot (26K) vanwege langdurige vervanging door ziekte binnen het ondersteunende personeel.- Scholing en overige personele lasten laten een overbenutting zien. Kosten binnen deze rubriek omvatten met name deelname aan congressen en de organisatie van de beleidsdag ECS. - Tevens is er een BW-voorziening getroffen voor een medewerker voor 28K. Deze voorziening was onbegroot.

De materiele kosten voor het EC in totaal wijken minimaal af van de begroting echter onderling zijn er verschillen. Het onderdeel ECS Algemeen heeft een onderbesteding van 8K gerealiseerd, echter de lectoraten hebben over het algemeen de begroting overschreven. In de 2016 en 2017 was er steeds sprake van een onderbenutting. Over boekjaar 2018 concluderen we dat sprake is van een overbenutting van K€ 80. Alle afzonderlijke lectoraten hebben een onderbenutting op de personele kosten. Een van de voornaamste oorzaken is het niet kunnen invullen van verschillende vacatures geweest. De ziektevervanging, het bovenwettelijk deel en het wegvallen van de detacherings-opbrengsten zijn bij ECS algemeen weggeschreven.

Het valorisatiewiel is een intrument dat is ontwikkeld door Avans Hogeschool. Het instrument, is primair een kwalitatief instrument, wordt gehanteerd als basis voor ‘het inhoudsrijke gesprek’ binnen het Expertisecentrum en in het halfjaarlijkse voortgangsgesprek tussen het College van Bestuur en het Expertisecentrum. Het instrument is opgebouwd uit 3 drivers met elk 4 categorieën. De drivers en categorieën verwijzen naar onze 3 belangrijkste ‘’klantgroepen’’ (onderwijs, werkveld en kennisdomein). Het instrument maakt inzichtelijk waar onze valorisatie ambitie en realisatie ligt.