SUCCESFACTOREN VAN SOCIAALBUURTWERK

In 2018 is het project ‘Heuvel Community’ gestart om bewoners meer aan zet te brengen in het vormgeven van hun eigen wijk. Aan de hand van de methode van Triple-I werden  perspectieven van de bewoners in kaart gebracht. Bewoners werden in staat gesteld om activiteiten op te zetten die vanuit hun idee zouden moeten gebeuren. Deze activiteiten zijn in 2019 verder vormgegeven en uitgewerkt samen met de leergemeenschap van de Academie voor Sociale Studies Breda. Deze leergemeenschap van 14 studenten heeft nieuwe activiteiten opgestart en geholpen bij de praktische uitvoering. Zo is er met kinderen van basisschool De Parel een vuilophaaldag gehouden gekoppeld aan een milieules. Op een speelse manier hebben kinderen ervaren wat het betekent als je maar gewoon alles weggooit. Een andere groep studenten heeft de redactie van de nieuw opgezette wijkkrant ondersteund bij het schrijven van artikelen en samenstellen van de krant. Deze krant is een belangrijk communicatiekanaal gebleken in de wijk om de betrokkenheid van de wijkbewoners te vergroten. Een derde groep studenten heeft contact gemaakt met een groep bewoners die ondergewaardeerd werden en ze meer betrokken via een complimentenbrigade. Het hele proces van 2018 en 2019 is vastgelegd in een documentaire ‘Een jaar in de Heuvel’. Deze documentaire is op 10 mei 2019 gepresenteerd aan de buurtbewoners in een bijeenkomst waar meer dan 50 bewoners aanwezig waren. Ook vertegenwoordigers van diverse organisaties uit de wijk waren hierbij aanwezig waardoor een leuke ontmoeting en gedachtenuitwisseling plaatsvond. Daarmee ook een doorstart van het initiatief en borging van de ingezette beweging.EndFragment

HEUVEL COMMUNITY

POSITIEVE GEZONDHEID: EEN CONCEPT IN BEWEGING

Het lectoraat Leven Lang in Beweging heeft het concept van positieve gezondheid vanaf haar start als onderzoeksterrein omarmd. Maar wat betekent dit concept nu voor de dagelijkse praktijk van de zorg- en welzijnsprofessionals? In verschillende afstudeerprojecten hebben studenten dit onderzocht bij diverse groepen professionals: Sociaal werkenden, verpleegkundigen werkzaam in Ziekenhuizen, GGZ-instellingen en Thuiszorg, jeugdverpleegkundigen bij GGD’en en fysiotherapeuten. Uit de onderzoeksresultaten blijkt dat het concept nog geen standaardpraktijk is maar wel wordt gezien als een mooie manier om met cliënten het gesprek te voeren. Opmerkelijk is dat er vraagtekens rijzen over de vraag in hoeverre alle cliënten, de vanuit positieve gezondheid gevraagde eigen regie, ook wel aan kunnen. Bij gemeenten begint het concept ook steeds meer medestanders te vinden. Het lectoraat Leven Lang in Beweging wordt hierbij inmiddels als expert op het gebied van Positieve Gezondheid gezien. In 2019 is het lectoraat geregeld benaderd om lezingen te geven rondom de betekenis en toepassing van Positieve Gezondheid in de praktijk van gemeente en zorginstellingen. Zo is binnen de City Deal Den Bosch Positief Gezond de lector Leven Lang in Beweging gevraagd als adviseur van de gemeente Den Bosch. Vanuit de Limburgse gemeente Roerdalen is het lectoraat gevraagd om een meerdaagse cursus Positieve Gezondheid te geven aan de groep van consulenten Participatiewet en WMO. Vanuit uitgeverij Coutinho is het verzoek gekomen om een aantal proefhoofdstukken te schrijven voor een leerboek over gedrag en gedragsverandering vanuit Positieve Gezondheid gericht op verpleegkundigen. Op aangeven van de werkgroep Positieve Gezondheid binnen het lectoraat is dit uitgebreid naar de groep van sociaal werkenden. De proefhoofdstukken zijn akkoord; het boek moet eind 2020 opgeleverd worden. Uit al deze activiteiten blijkt dat Positieve Gezondheid een gedachtengoed is dat flink in beweging is.EndFragment    

GEZOND HBO: OPRICHTING HEALTHY UNIVERSITY NETWORK

Vanuit de gedachte van ‘gezond leren in gezonde leefomgeving’ en ‘gezonde werkplek’ is in 2016 de landelijke beweging ‘Gezond HBO’ ontstaan. Het lectoraat Leven Lang in Beweging is vanaf het begin betrokken geweest bij dit door de Hogeschool Arnhem-Nijmegen gestarte initiatief. Het lectoraat heeft inmiddels hier een lead in genomen door de aansluiting te zoeken bij een Europese Healthy University werkgroep. Hier zijn ook een aantal Nederlandse Universiteiten aangesloten, zodat onder deze Nederlandse hogescholen en universiteiten het initiatief is opgepakt om vanuit ‘Gezond HBO’ te gaan komen tot de oprichting van het Dutch Healthy University Network. Op 28 oktober 2019 is de Universiteit van Leiden de gastheer geweest om tijdens de Health Week dit netwerk officieel op te richten. Namens Avans is het lectoraat hierbij aanwezig geweest waarbij de andere universiteiten zeer onder de indruk waren van de activiteiten van Avans op dit gebied. Vooral de brede inbedding binnen de organisatie van Avans oogstte bewondering. In 2019 heeft het lectoraat en Avans Vitaal een belangrijke mijlpaal bereikt: Avans Rookvrij!! Sinds 15 april 2019 mag er bij Avans niet meer gerookt worden op het terrein van de Hogeschoollaan. Hierin wordt samen opgetrokken met het Amphia en onderwijsinstellingen de Nassau (VO) en Tessenderlanden (MBO). Een andere activiteit die is opgepakt vanuit het lectoraat is om te onderzoeken hoe er meer activerende les vormen kunnen worden ingezet zodat bewegen tijdens de les normaal wordt. Bewegen werkt namelijk positief op het leervermogen, terwijl in het huidig onderwijs nog veel wordt stilgezeten. Binnen Sociale Studies in Den Bosch is hier in 2019 al mee geëxperimenteerd tijdens de lessen supervisie. Bij Avans is een groep studenten in 2019 aan de slag geweest binnen een afstudeerproject om dit nog verder te onderzoeken. Deze en meerdere activiteiten, gericht op stimuleren van bewegen bij Avans, worden in 2020 voortgezet en ontwikkeld door onder andere aanpassingen aan inrichting van onderwijs en gebouwen. Daarmee is Avans op vele vlakken in beweging op weg naar gezond leren in een gezonde omgeving.EndFragment    

PROJECT ROOSENDAAL:

Bij mensen van hoge leeftijd zijn kwaliteit van leven en regie van groot belang. Zingeving is een centraal aspect van kwaliteit van leven. Hoe geven de alleroudsten zinvolle invulling aan hun leven in het licht van de naderende dood? Deze vraag stond centraal in een studie bij 30 thuiswonende inwoners van Roosendaal van 85 jaar of ouder. Verder onderzochten we de individuele kwaliteit van leven en zorgbehoeften. Met 5 onderzoekers interviewden we de Roosendalers met de vraag; ‘Wat maakt dat u de volgende dag zin heeft om weer op te staan?’ en ‘Welke gebieden in uw leven maken dat u een goede of slechte kwaliteit van leven heeft?’. De interviews leverden zeer rijke gegevens op met inzichten over de energie en de middelen die maken dat mensen met een grote stapeling van ouderdomsklachten toch de veerkracht vinden om door te gaan. Achttien van de geïnterviewden zijn in hun huis gefotografeerd. EndFragment

ZINGEVING EN KWALITEIT VAN LEVEN BIJ DE ALLER OUDSTEN

JAARVERSLAG ECS 2018

In het lectoraat is er belangstelling voor de aard en inhoud van het lijden van mensen met autisme en doodswensen en welke zorgbehoeften er bij hen zijn. Tien mensen met autisme die ooit een doodswens hadden zijn geïnterviewd door speciaal getrainde ervaringsdeskundigen met autisme van de stichting MEE West-Brabant. Zij vroegen de respondenten hoe de doodswensen ontstaan zijn, hoe ze op de achtergrond raakten en welke ondersteuning helpt.  Uit de resultaten blijkt dat de doodswensen in feite uitingen zijn van niet op deze manier (druk, spanningen en depressie) verder willen leven. Bij sommige respondenten hielp het om (soms na lange tijd) de diagnose autisme te krijgen. Ondersteuning waarin de respondenten erkend worden in hun doodswens en serieus worden genomen hielp, alhoewel er geen eenduidig recept voor hulpverlening is gevonden. Een bewuste keuze voor het leven op basis van zelfkennis kan voor ommekeer zorgen. EndFragment

DOODSWENSEN BIJ MENSEN MET AUTISME

GET-LAB

In 2019 hebben we de plek van het Gezondheid en Technologie Lab (GET-Lab) verder weten te consolideren. Het GET-Lab is een project van de Academie voor Sociale Studies Breda (ASB) en de Academie voor Gezondheidszorg (AGZ). Het lab is ontwikkeld door en wordt nog steeds ondersteund door het lectoraat Active Ageing. Het GET-Lab vormt daarmee een voorbeeld van hoe academies en lectoraten samen kunnen optrekken om kennis over zorgtechnologie toegankelijk te maken voor studenten en professionals. Nadat we in 2018 in ons nieuwe lab zijn getrokken zijn we ook letterlijk midden in de academie voor gezondheidszorg belandt en ook de collega’s en studenten van ASB weten de weg naar het lab inmiddels prima te vinden. Met onze nieuwe bezetting – het lectoraat JGS heeft twee medewerkers voor het GET-Lab vrijgemaakt – en met de twee vaste stageplekken binnen het lab staat de deur nu altijd open en wordt er met veel energie aan de missie van het lab gewerkt.Deze missie van het GET-Lab is ongewijzigd gebleven: studenten en professionals kennis laten maken met zorgtechnologie, in discussie gaan over de voordelen, nadelen en ethische aspecten om uiteindelijk een positief kritische houding ten aanzien van zorgtechnologie te kweken. Hiermee dragen we bij aan de mogelijkheid om maatwerk in de zorg te leveren met zorgtechnologie.EndFragment

GetLab

VITALITEITSPROJECT

Sinds de oprichting van het lectoraat Active Ageing zijn we altijd geïnteresseerd geweest in de manier waarop ouderen benaderd worden. Te vaak wordt er over ouderen gesproken als een maatschappelijk probleem. De doorvertaling van deze probleem benadering in sociale en technische innovaties leidt al jaren tot problemen met de acceptatie van deze innovaties. Het bekijken van ouderen door de lens van afhankelijkheid, ziekte en gebrek, leidt namelijk tot een zeer beperkt beeld van ouderen. Om hier tegenwicht aan te bieden is het lectoraat al heel vroeg in zijn bestaan, (in samenwerking met prof. Luijkx van Tranzo, Universiteit van Tilburg) begonnen met een langlopend project over vitale ouderen. We bevragen hierin ouderen, die zichzelf zien als vitaal, hoe zij ervoor zorgen dat ze vitaal blijven. In 2017 is de dataverzameling afgerond. In 2018 hebben we gewerkt aan de analyse van de data en hebben we de eerste output gerealiseerd in de vorm van presentaties op (wetenschappelijke) congressen. In 2019 is een onderwijsprogramma opgenomen gebaseerd op onze bevindingen, zijn er meerdere presentaties geweest en is er een publicatieplan opgesteld dat in 2020 zijn vruchten af zal werpen. EndFragment

Maatschappelijke ontwikkelingen zoals de vergrijzing en de verschuiving richting participatiemaatschappij, gaan gepaard met complexere, domein overstijgende ondersteuningsbehoeften in de zorg- en welzijnssector. In toenemende mate wordt de oplossing voor deze problematieken ook in de technische hoek gezocht. Zelfstandig wonende, kwetsbare ouderen zijn bij uitstek een groep met meerdere problematieken die in elkaar grijpen. De inzet van technologie en daarmee interprofessionele samenwerking (IPS) tussen zorg-, welzijns- en technische professionals is daarbij, zeker als het gaat om de implementatie van technologie, steeds belangrijker. Om aankomende professionals hierop voor te bereiden is aandacht voor IPS in het onderwijs cruciaal. Er is echter nog onvoldoende bekend over hoe (aankomende) zorg-, welzijns- en technische professionals interprofessioneel samenwerken in de praktijk en het onderwijs brengen en de mate waarin dit op elkaar aansluit. In dit onderzoek wordt de vraag beantwoord hoe IPS vorm krijgt bij de implementatie van technologie in de ondersteuning van zelfstandig wonende, kwetsbare ouderen. Daartoe wordt ingezoomd op de concrete samenwerkingsprocessen, de benodigde, ingezette en ontwikkelde competenties en de wijze waarop betrokkenen IPS en IPE ervaren.De dataverzameling richt zich op 4 tot 6 cases in de praktijk, het onderwijs en op het snijvlak van onderwijs en praktijk. Door middel van observaties, groeps- of individuele interviews en mogelijke vragenlijsten onder betrokkenen worden inzichten verkregen in deze vernieuwende vormen van samenwerking. De eerste casestudy liep van oktober 2019 tot en met januari 2020 en betrof het onderwijsprogramma ‘Interprofessioneel Samenwerken in het Maatschappelijk Domein’. Daarbij zijn twee groepen studenten gevolgd, bestaande uit studenten Social Work, Verpleegkunde, Fysiotherapie en Mens & Techniek.Daarnaast heeft er een oriëntatie plaatsgevonden gericht op het vinden van relevante cases in de praktijk en op het snijvlak van onderwijs en praktijk.Tot dusver heeft de eerste literatuurstudie geresulteerd in een spiekkaart over IPS die samen met de projectleider IPS van de Academie voor Gezondheidszorg is ontwikkeld. Doel van de kaart is om docenten van het programma Interprofessioneel Samenwerken in het Maatschappelijk Domein op een laagdrempelige manier te ondersteunen bij de uitvoering van dit onderwijsprogramma. EndFragment

IPS POSTDOC

VROEGTIJDIGE ZORGPLANNING IN HET VERPLEEGHUIS

Palliatieve zorg is zorg die kwaliteit van leven en regie bevordert bij mensen met een beperkte levensverwachting. De zorg wordt dan aangestuurd vanuit de symptomen, waarden en wensen van de patiënt. Voor goede palliatieve zorg is daarom vroegtijdige zorgplanning essentieel, zodat zorgverleners samen met de patiënt en informele zorgverleners de zorg kunnen inrichten, anticiperend op wat er mogelijk komen gaat. In dit project ontwikkelen we vroegtijdige zorgplanning in verpleeghuizen van zorgorganisatie Van Neynsel.  In dit project vroegen we aan zorgverleners, van somatische afdelingen van het verpleeghuis, naar hun behoeften rond het toepassen van vroegtijdige zorgplanning. Ze gaven aan dat er behoefte is aan scholing, ondersteuning of hulpmiddelen. We startten daarom een project met als doel om via actiegericht onderzoek de ‘Patient Dignity Question’ (‘Wat moeten we van u weten om u goede zorg te geven?’) te implementeren samen met de zorgverleners. Dit instrument is ontworpen om patiëntgerichte zorg te bevorderen.EndFragment    

REFLECTIE

Lectoraten

Het Expertisecentrum heeft een relevant en actueel onderzoeksprofiel. De gekozen lectoraten sluiten goed aan bij de huidige ontwikkelingen binnen zorg en welzijn zoals: veranderingen binnen de jeugdzorg, participatie vraagstukken, positieve gezondheidsbenadering, toenemende aandacht voor de rol van ouderen binnen de maatschappij en de discussie over levenseinde vraagstukken. Doordat de 4 lectoraten de gehele levenscyclus dekken, is er op de randen op natuurlijke wijze overlap, waardoor de lectoren elkaar makkelijk vinden en samenwerken op (onderzoeks) thema’s. In 2019 is het ECS gestart met invulling te geven aan ons meerjarenplan 2019-2022.[if gte mso 9]> Normal 0 21 false false false NL X-NONE X-NONE